Wykaz skrótów ........................................................................................................... 11
Wprowadzenie do drugiego wydania ..................................................................... 13
Wprowadzenie do pierwszego wydania ................................................................. 17
CZĘŚĆ PIERWSZA
Rozdział I. Rywalizacja o dziecko w kontekście psychologii rodziny ............. 25
1. Definicja rodziny, struktura rodziny i jej funkcje ............................................. 25
2. Zmiany w funkcjonowaniu współczesnej rodziny ............................................ 29
3. Więzi uczuciowe w rodzinie ................................................................................ 34
4. Płeć rodziców a rozwój i wychowanie dziecka .................................................. 37
Rozdział II. Regulacje prawne dotyczące władzy rodzicielskiej ....................... 42
1. Przedmiot i zakres opinii psychologicznej ......................................................... 42
2. Podstawowe pojęcia związane z władzą rodzicielską ....................................... 45
3. Rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej w wyroku rozwodowym oraz zmiany w zakresie jej sprawowania ..................... 51
4. Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem .............................................................. 60
Rozdział III. Rozbicie rodziny ................................................................................ 68
1. Przyczyny rozbicia, podstawowe przejawy i adaptacja do sytuacji kryzysu ... 69
2. Objawy obserwowane u rodziców ...................................................................... 77
3. Objawy obserwowane u dzieci ............................................................................ 81
4. Zaburzenia relacji między rodzicami a dziećmi ................................................ 87
5. Skutki angażowania dziecka w konflikt .............................................................. 89
Rozdział IV. Kompetencje wychowawcze .............................................................. 110
1. Wychowanie – charakterystyka procesu ............................................................ 110
2. Wychowanie w rodzinie – funkcje, style wychowania i postawy wychowawcze ........................ 112
3. Definicja i metody oceny kompetencji wychowawczych ................................. 119
4. Kompetencje wychowawcze w literaturze prawniczej ...................................... 122
5. Piecza naprzemienna a rywalizacja o opiekę nad dzieckiem .......................... 127
Rozdział V. Diagnozowanie osobowości rodziców w sprawach opiekuńczych ....................... 135
1. Osobowość i dyspozycje psychiczne, dojrzałość psychiczna i społeczna ...... 135
2. Narzędzia badawcze stosowane w diagnozowaniu osobowości rodziców występujących w sprawach opiekuńczych ............ 138
3. Uwarunkowania osobowościowe rodziców rywalizujących o przejęcie opieki nad dziećmi – przegląd badań .......... 142
4. Osobowość rodziców a rozwój psychiczny ich dzieci w świetle badań empirycznych ................ 152
CZĘŚĆ DRUGA
Rozdział VI. Co decyduje o kompetencjach wychowawczych? Metodologia badań własnych ........ 163
1. Cel pracy i pytania badawcze ............................................................................... 163
2. Hipotezy badawcze ................................................................................................ 165
3. Operacjonalizacja zmiennych .............................................................................. 168
4. Badana grupa ......................................................................................................... 169
5. Narzędzia badawcze .............................................................................................. 175
5.1. Test Rorschacha ............................................................................................. 175
5.1.1. Przyczyny wyboru testu jako narzędzia do badania osobowości rodziców rywalizujących o przejęcie opieki ................ 175
5.1.2. Podstawowe założenia testu ............................................................. 178
5.2. Skala pomiaru behawioralnych wskaźników kompetencji wychowawczych rodziców (własnego autorstwa) .................... 184
6. Procedura badawcza ............................................................................................. 189
7. Przebieg badań ....................................................................................................... 190
Rozdział VII. Zasoby psychiczne i braki w zakresie kompetencji wychowawczych .................. 191
1. Dyspozycje psychiczne wyróżniające badaną grupę ........................................ 191
1.1. Podstawowa struktura psychiczna .............................................................. 192
1.2. Procesy poznawcze ....................................................................................... 195
1.3. Procesy emocjonalne .................................................................................... 199
1.4. Obraz własnej osoby ..................................................................................... 203
1.5. Postawa wobec otoczenia ............................................................................. 206
1.6. Dojrzałość psychiczna i społeczna .............................................................. 208
2. Kompetencje wychowawcze specyficzne dla badanej grupy ........................... 211
3. Kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem jako zjawisko wyróżniające badaną grupę .................. 212
Rozdział VIII. Omówienie uzyskanych zależności ............................................. 213
1. Dyspozycje psychiczne a kompetencje wychowawcze ..................................... 213
1.1. Dyspozycje związane z podstawową strukturą psychiczną ..................... 214
1.2. Dyspozycje związane z procesami poznawczymi ..................................... 225
1.3. Dyspozycje związane z procesami emocjonalnymi .................................. 240
1.4. Dyspozycje związane z obrazem własnej osoby ........................................ 249
1.5. Dyspozycje związane z postawą wobec innych ......................................... 253
1.6. Dyspozycje związane z dojrzałością psychiczną i społeczną .................. 255
2. Dyspozycje psychiczne a kształtowanie relacji z byłym partnerem ............... 256
2.1. Dyspozycje związane z podstawową strukturą psychiczną ..................... 256
2.2. Dyspozycje związane z procesami poznawczymi ..................................... 258
2.3. Dyspozycje związane z procesami emocjonalnymi .................................. 261
2.4. Dyspozycje związane z obrazem własnej osoby ........................................ 262
2.5. Dyspozycje związane z postawą wobec innych ......................................... 263
2.6. Dyspozycje związane z dojrzałością psychiczną i społeczną .................. 264
3. Kształtowanie relacji dziecka z byłym partnerem a kompetencje wychowawcze ............... 264
4. Różnice między rodzicami rywalizującymi o udział w opiece nad dzieckiem w zależności od ich płci ............ 267
4.1. Płeć badanych rodziców a ich dyspozycje psychiczne ............................. 267
4.2. Płeć badanych rodziców a ich kompetencje wychowawcze .................... 270
4.3. Płeć badanych rodziców a kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem .................. 270
Rozdział IX. Dyskusja na temat uzyskanych wyników ...................................... 271
1. Charakterystyka osobowości i kompetencji wychowawczych rodziców rywalizujących o opiekę nad dziećmi ............... 271
1.1. Dyspozycje psychiczne ................................................................................. 271
1.2. Kompetencje wychowawcze i kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem ................ 278
2. Dyspozycje psychiczne a kompetencje wychowawcze ..................................... 279
3. Kształtowanie relacji dziecka z byłym partnerem a kompetencje wychowawcze ................... 294
4. Dyspozycje psychiczne a kształtowanie relacji dziecka z byłym partnerem ................... 296
5. Płeć badanych rodziców a ich osobowość i kompetencje wychowawcze ...... 300
Rozdział X. Wnioski końcowe ................................................................................. 305
1. Uwagi ogólne ......................................................................................................... 305
2. Konkluzje dotyczące wyników badań ................................................................. 307
3. Sugestie dalszych badań ....................................................................................... 312
4. Wnioski praktyczne ............................................................................................... 315
Literatura cytowana ................................................................................................... 317
Wykaz rycin ................................................................................................................ 333
Wykaz tabel ................................................................................................................. 335