Wykaz skrótów |23

Wstęp |27

Część pierwsza
Zobowiązania podatkowe |29

Rozdział 1
Zakres stosowania przepisów ordynacji podatkowej  |31

1. Cel uchwalenia ordynacji podatkowej  |31
2. Zakres przedmiotowy ustawy |31
3. Zasada in dubio pro tributario |33

Rozdział 2
Podatek, opłata, niepodatkowa należność budżetowa |37

4. Podatek |37
5. Opłata i niepodatkowa należność budżetowa |37
6. Składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Fundusz) |40
7. Kary pieniężne nakładane na przedsiębiorców na podstawie przepisów ustawy o transporcie drogowym |42
8. Opłaty z tytułu składek ZUS na ubezpieczenia społeczne |46
9. Opłata planistyczna i adiacencka |48
10. Odpady , opłata produktowa, sankcje i kary pieniężne |52
11. Kary pieniężne nakładane w trybie przepisów o informowaniu o cenach towarów i usług |55
12. Kary pieniężne nakładane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) |55
13. Opłaty za koncesje udzielone według przepisów prawa energetycznego |56
14. Cło a podatek |57
15. Inne przypadki odesłania w ustawach do przepisów działu III ordynacji podatkowej |59

Rozdział 3
Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe |60
16. Obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe |60
17. Publicznoprawny charakter obowiązków i zobowiązań podatkowych  |63
18. Decyzje reformatoryjne organu odwoławczego ustalające zobowiązanie podatkowe |64
19. Nabycie spadku a powstanie zobowiązania podatkowego |65
20. Niedobory wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku a powstanie obowiązku podatkowego |66
21. Charakter zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług |68

Rozdział 4
Termin płatności podatku, zaległość podatkowa  |69

22. Zaliczka na podatek dochodowy a zaległość podatkowa |69
23. Termin zapłaty podatku a termin powstania zobowiązania podatkowego w podatkach dochodowych |71
24. Termin płatności podatku i zaległość podatkowa |72
25. Stwierdzenie istnienia zaległości podatkowej |73
26. Nienależny zwrot podatku a zaległość podatkowa |76
27. Termin płatności podatku |77
28. Potrącenie zobowiązań i zaległości podatkowych z wierzytelności wobec Skarbu Państwa |78

Rozdział 5
Odsetki za zwłokę i opłata prolongacyjna  |81

29. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych |81
30. Obniżona stawka odsetek za zwłokę od dnia 1 stycznia 2016 r.  |82
31. Podwyższona stawka odsetek za zwłokę od dnia 1 stycznia 2016 r. |83
32. Sposób zaliczania wpłaty podatku lub nadpłaty na należność główną i odsetki za zwłokę |85
33. Obniżona stawka odsetek za zwłokę a złożenie korekty deklaracji w wyniku czynności sprawdzających |86
34. Obniżona stawka odsetek za zwłokę od 2009 r. do 2015 r. a przepisy intertemporalne |87
35. Obniżona stawka odsetek za zwłokę od 2016 r. a przepisy intertemporalne |89
36. Wcześniejsze wykazanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług a odsetki za zwłokę |90
37. Przyczyny opóźnienia w wydaniu decyzji niezależne od organu i ich wpływ na zaniechanie poboru odsetek |92
38. Przyczyny opóźnienia w wydaniu decyzji leżące po stronie podatnika a zaniechanie poboru odsetek |95
39. Tryb ubiegania się o zaniechanie poboru odsetek za zwłokę przez organ podatkowy |95
40. Sumowanie terminów procesowych przy zaniechaniu naliczania odsetek za zwłokę |98
41. Opłata prolongacyjna |99

Rozdział 6
Nadpłata, zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych |101

42. Nadpłata |101
43. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty a postępowanie wymiarowe do końca 2015 r. |102
44. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty a postępowanie wymiarowe od 2016 r. |109
45. Oprocentowanie nadpłaty w przypadku uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej nieważności |110
46. Dysponowanie nadpłatą przez podatnika  |114
47. Postanowienie w sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych |114
48. Zaliczanie nadpłaty podatku na poczet zaległości podatkowej wynikającej z decyzji nieostatecznej |116
49. Zwrot nadwyżki podatku od towarów i usług a przepisy o nadpłacie  |117
50. Zaliczenie kwoty zwrotu podatku od towarów i usług na poczet innych zobowiązań podatkowych |120
51. Zaliczenie nadpłaty spółki cywilnej na poczet zobowiązań wspólników |120
52. Moment powstania i oprocentowanie nadpłaty w podatkach dochodowych |122
53. Termin zwrotu nadpłaty a oprocentowanie nadpłaty |124
54. Ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy a dysponowanie nadpłatą przez organ podatkowy |125
55. Likwidacja lub rozwiązanie spółki z o.o. w organizacji a odzyskanie nadpłaty |126
56. Stwierdzenie nadpłaty a pobranie podatku przez płatnika |127
57. Nadpłata w podatku akcyzowym oraz podatku od towarów i usług a prawo do jej zwrotu na rzecz wspólników rozwiązanych spółek cywilnych |128
58. Nadpłata w podatku akcyzowym |129
59. Oprocentowanie opóźnionego zwrotu podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług |132
60. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego wskutek przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych a możliwość stwierdzenia nadpłaty |134
61. Upływ terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w toku rozpoznawania wniosku o stwierdzenie nadpłaty |135
62. Oprocentowanie nadpłaty a konieczność złożenia skorygowanego zeznania (deklaracji) |136
63. Zwrot podatku od towarów i usług po wyroku Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej a przepisy o nadpłacie i jej oprocentowaniu  |137
64. Nadpłata powstała w wyniku orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej a wniosek o zwrot nadpłaty złożony po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego |140
65. Zapłata podatku przez osobę trzecią a prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty |144
66. Moment zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych |145
67. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty w przypadku istnienia w obrocie prawnym decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego  |146
68. Nowa treść decyzji stwierdzającej nadpłatę od dnia 1 stycznia 2016 r. |147
69. Omyłkowy zwrot podatku tytułem nadpłaty |147
70. Nadpłata w zaliczce na podatek dochodowy |148
71. Kwestionowanie wysokości oprocentowania zwróconej nadpłaty |149

Rozdział 7
Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych |150

72. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych |150
73. Ustawowe przesłanki zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego |156
74. Pełnomocnictwo szczególne w postępowaniu zabezpieczającym toczącym się w trakcie postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej |158
75. Organ uprawniony do dokonania zabezpieczenia należności podatkowych |164
76. Wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu a postępowanie odwoławcze od tej decyzji |165
77. Decyzja o zabezpieczeniu a przybliżona kwota zobowiązania podatkowego |167
78. Odmowa przyjęcia zabezpieczenia przez organ podatkowy |168
79. Charakter prawny decyzji o zabezpieczeniu |169

Rozdział 8
Wygasanie zobowiązań podatkowych |170

80. Wygasanie zobowiązań podatkowych wspólnika spółki osobowej wskutek zapłaty podatku z rachunku bankowego spółki, zapłata podatku przez osobę trzecią |170
81. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zaległości podatkowe |172
82. Wyegzekwowanie kwoty zaległości podatkowej w drodze egzekucji administracyjnej a wygaśnięcie zobowiązania podatkowego |173
83. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego wskutek zapłaty a jego przedawnienie  |174
84. Zapłata podatku wynikającego z decyzji nieostatecznej a wygaśnięcie zobowiązania podatkowego |175

Rozdział 9
Przedawnienie |177

85. Przedawnienie prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego |177
86. Przedawnienie prawa do wydania decyzji w podatku od nieruchomości dla osoby fizycznej |179
87. Przedawnienie zobowiązania podatkowego a podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodów ze źródeł nieujawnionych |180
88. Przedawnienie prawa do wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego |185
89. Strata w podatku dochodowym a przedawnienie |185
90. Nieefektywna egzekucja a skutek przerwania biegu terminu przedawnienia |192
91. Zastosowanie środka egzekucyjnego przez niewłaściwy organ a skutek przerwania biegu terminu przedawnienia |192
92. Czynność egzekucyjna na podstawie decyzji uchylonej w toku instancji a skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia |193
93. Kumulatywność przesłanek przerwania biegu terminu przedawnienia wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony |196
94. Przedawnienie nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług |199
95. Przedawnienie odsetek od zaliczek |200
96. Przekształcenie zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne a przerwanie biegu terminu przedawnienia |202
97. Brak przedawnienia zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym |203
98. Przedmiot zabezpieczenia hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym a nadwyżka podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług |207
99. Przedawnienie prawa do zwrotu nadpłaty |208
100. Przedawnienie odsetek od niezapłaconych w terminie lub zaniżonych zaliczek na podatek dochodowy |209
101. Zawieszenie terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych w związku z wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe |210

Rozdział 10
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych |213

102. Pojęcie ważnego interesu podatnika i interesu publicznego jako przesłanek zastosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych |213
103. Regulacje dotyczące udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w odniesieniu do przedsiębiorców |220
104. Wymagania dotyczące składania wniosku o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych przez przedsiębiorcę |221
105. Znaczenie postanowienia przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego w przedmiocie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych |223

Rozdział 11
Szacowanie podstawy opodatkowania |225

106. Szacowanie podstawy opodatkowania  |225
107. Obowiązek szacowania dochodu przy nieznanych kosztach jego uzyskania |227
108. Szacowanie wysokości zaliczek na podatek dochodowy a odsetki od zaliczek niezapłaconych w terminie |229
109. Szacowanie podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług dla podatników czynnych |230
110. Procedura porozumień w sprawie cen transferowych od 2016 r. |234
111. Tryb i zasady szacowania dochodów podmiotów powiązanych |238

Rozdział 12
Podatnik i płatnik |239

112. Status podatnika |239
113. Agencja celna a status podatnika podatku importowego od towarów i usług |239
114. Spółka cywilna a status podatnika w podatku akcyzowym |243
115. Małżeństwo a status podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych |246
116. Status podatkowej grupy kapitałowej |250
117. Odpowiedzialność płatnika za podatek niepobrany lub podatek pobrany, a niewpłacony |252
118. Komornik sądowy płatnikiem podatku od towarów i usług |253
119. Odpowiedzialność płatnika w przypadku wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wskutek zapłaty podatku przez podatnika |259
120. Wynagrodzenie płatnika z tytułu terminowego wpłacania podatków |260
121. Przedawnienie prawa do żądania zwrotu nienależnego wynagrodzenia płatnika z tytułu terminowego wpłacania podatków |262

Rozdział 13
Deklaracje, e-deklaracje |264

122. E-deklaracje i pełnomocnictwo do ich podpisywania |264
123. Deklaracja VAT a korekta podatku od towarów i usług wykazanego na „pustej” fakturze VAT |266
124. Druk deklaracji i formuła odpowiedzialności karnej |268

Rozdział 14
Właściwość organów podatkowych |270

125. Właściwość i zakres działania naczelników „dużych” urzędów skarbowych |270
126. Właściwość miejscowa naczelnika „dużego” urzędu skarbowego jako organu egzekucyjnego |272
127. Zmiana właściwości organu podatkowego w trakcie postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej |274
128. Wyznaczenie organu podatkowego w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa lub konieczności zabezpieczenia dowodów |276
129. Przekazanie sprawy or ganowi kontroli skarbowej |278
130. Właściwość miejscowa organu podatkowego po zmianie adresu siedziby lub miejsca zamieszkania płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych |280
131. Właściwość miejscowa organu podatkowego dla następcy prawnego |281
132. Miejsce zamieszkania osoby fizycznej a właściwość miejscowa organu podatkowego |281

Rozdział 15
Interpretacje indywidualne i ogólne |283

133. Właściwość miejscowa or ganów upoważnionych do wydawania interpretacji indywidualnych  |283
134. Legitymacja procesowa do złożenia wniosku o interpretację indywidualną  |287
135. Interpretacja indywidualna aktem niepodzielnym |289
136. Niezbędne cechy interpretacji indywidualnej  |289
137. Interpretacja indywidualna a przepisy ustaw „niepodatkowych”  |291
138. Uzasadnienie interpretacji indywidualnej uznającej stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe  |292
139. Brak możliwości prowadzenia postępowania dowodowego w postępowaniu o wydanie interpretacji indywidualnej |293
140. Termin wydania interpretacji indywidualnej |295
141. Interpretacje indywidualne a wykładnia prawa procesowego |297
142. Konieczność uwzględniania przepisów unijnych przy wydawaniu interpretacji indywidualnych |298
143. Możliwość złożenia wniosku o wydanie kolejnej interpretacji indywidualnej w tym samym stanie faktycznym |300
144. Sukcesja prawna funkcji ochronnej interpretacji indywidualnej |300
145. Możliwość zmiany zaskarżonej interpretacji indywidualnej przez sąd administracyjny na niekorzyść wnioskodawcy |303
146. Interpretacja indywidualna a optymalizacja podatkowa |305
147. Interpretacja indywidualna a przepisy podatkowe obowiązujące w innych krajach |307
148. Upływ terminu udzielenia interpretacji indywidualnej wskutek niezasadnego postanowienia o pozostawieniu wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej bez rozpatrzenia |308
149. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej składany przez osobę prawną a wypis z KRS |311
150. Zakres funkcji ochronnej interpretacji indywidualnej przy powtarzających się (okresowych) stanach faktycznych  |312
151. Związanie organu zakresem problemu przedłożonym we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej |313
152. Konieczność uwzględnienia w interpretacji indywidualnej wskazanych przez wnioskodawcę orzeczeń sądów  |316
153. Błąd organu interpretacyjnego nie musi oznaczać prawidłowości stanowiska wnioskodawcy |316
154. Bezprzedmiotowość wniosku o interpretację indywidualną z powodu zbiegu z zagadnieniem rozstrzygniętym interpretacją ogólną |317
155. Tryb zmiany interpretacji indywidualnej przez organ  |319
156. Możliwość wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej po zakończeniu kontroli podatkowej, a przed wszczęciem postępowania podatkowego |324
157. Wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej |325
158. Ochrona podmiotów realizujących zamówienia publiczne |327
159. Moc wiążąca interpretacji ogólnych  |327
160. Kompetencje Ministra Finansów do zmiany, uchylenia i stwierdzenia wygaśnięcia interpretacji indywidualnej |328
161. Stwierdzenie nieważności interpretacji indywidualnej  |329
162. Zaskarżenie interpretacji indywidualnej, odnoszącej się do kilku stanów faktycznych  |331
163. Śmierć strony postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie skargi na interpretację indywidualną |331
164. Interpretacja indywidualna nie może zastąpić decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej  |333
165. Termin na wydanie interpretacji po uchyleniu jej przez sąd administracyjny  |334

Rozdział 16
Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania  |336

166. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania |336
167. Relacje między zasadą in dubio pro tributario a klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania  |343
168. Problem działania wstecz klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania |345
169. Postępowanie podatkowe w przypadku unikania opodatkowania |347
170. Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania oraz opinie zabezpieczające |350
171. Interpretacje indywidualne a klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania |353

Rozdział 17
Zaświadczenia |354

172. Charakter prawny zaświadczenia |354
173. Odmowa wydania zaświadczenia o żądanej treści |356
174. Odmowa wydania zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych zbywcy a odpowiedzialność podatkowa nabywcy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części |357
175. Zaświadczenie a zasada zaufania do organów podatkowych |358
176. Zaświadczenie o przedawnieniu prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn |359

Rozdział 18
Księgi podatkowe, rachunki |360

177. Przepisy o prowadzeniu ksiąg podatkowych a obowiązki podatkowe |360
178. Okres przechowywania ksiąg rachunkowych |360
179. Rok podatkowy a rok kalendarzowy |361
180. Obowiązek wystawiania rachunków a status rolnika i pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej |364

Rozdział 19
Prawa i obowiązki następców prawnych i podmiotów przekształconych |368

181. Sukcesja uniwersalna majątkowych praw i obowiązków spadkodawcy |368
182. Sukcesja uniwersalna a zobowiązanie w podatku od towarów i usług spadkodawcy |370
183. Tryb postępowania i charakter prawny decyzji o odpowiedzialności podatkowej spadkobierców |371
184. Wpływ sposobu przyjęcia spadku na sytuację prawnopodatkową spadkobiercy |377
185. Sukcesja uniwersalna a dochody ze źródeł nieujawnionych spadkodawcy |377
186. Charakter decyzji o zakresie odpowiedzialności spadkobierców |380
187. Wniosek spadkobiercy o zwrot nadpłaty powstałej za życia spadkodawcy |384
188. Przejęcie praw i obowiązków podatnika podatku od towarów i usług |386
189. Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową a sukcesja uniwersalna |386
190. Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową a prawo do ulgi na nowe kasy fiskalne |390
191. Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową a prawo do korekty zeznania CIT-8 |392
192. Koszty uzyskania przychodów a dziedziczone prawa majątkowe |394
193. Wniesienie przedsiębiorstwa jednostki budżetowej do spółki kapitałowej a sukcesja uniwersalna |396
194. Połączenie spółek kapitałowych przez przejęcie a możliwość rozliczenia straty spółki przejmowanej przez spółkę przejmującą w kolejnych latach podatkowych |397
195. Nadpłata a sukcesja podatkowych praw majątkowych |400
196. Podział spółki przez wydzielenie a prawo do ulgi na złe długi w podatku VAT |401
197. Zobowiązania podatkowe spadkodawcy a wysokość podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn |403

Rozdział 20
Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich |405

198. Charakter odpowiedzialności podatkowej osób trzecich |405
199. Odpowiedzialność podatkowa płatnika lub inkasenta a odpowiedzialność osób trzecich |407
200. Charakter decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej |408
201. Przedawnienie prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej |409
202. Postępowanie odwoławcze od decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej |411
203. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka podatnika |412
204. Odpowiedzialność członka rodziny podatnika |414
205. Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa |416
206. Postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia a odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa |418
207. Odpowiedzialność osoby trzeciej – firmanta – za zobowiązania podatkowe firmowanego |419
208. Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych |421
209. Przekształcenie spółki cywilnej w kapitałową a odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej |424
210. Przedawnienie zobowiązania podatkowego podatnika a decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej |425
211. Przesłanka winy członka zarządu a orzeczenie o jego odpowiedzialności jako osoby trzeciej |427
212. Przesłanka wskazania mienia spółki, z którego egzekucja umożliwia zaspokojenie Skarbu Państwa, a orzeczenie o odpowiedzialności członka zarządu |433
213. Podział obowiązków i kwalifikacje członków zarządu a orzeczenie o odpowiedzialności członka zarządu jako osoby trzeciej |435
214. Ocena przesłanki bezskuteczności egzekucji |436
215. Wadliwość postępowania egzekucyjnego wobec spółki a orzeczenie o odpowiedzialności członka zarządu |438
216. Pojęcie właściwego czasu na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki a odpowiedzialność członka zarządu |439
217. Wieloosobowy zarząd spółki a postępowanie w sprawie odpowiedzialności członka zarządu |440
218. Temporalny aspekt odpowiedzialności członka zarządu |442
219. Postępowanie restrukturyzacyjne a odpowiedzialność członka zarządu |443

Cześć druga
Procedury podatkowe |445

Rozdział 1
Zasady ogólne postępowania podatkowego |447

220. Rola zasad ogólnych w procesie wymiaru podatków |447
221. Zasada legalizmu |450
222. Zasada budzenia zaufania do organów podatkowych i zasada informowania |451
223. Zasada prawdy obiektywnej |455
224. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu |457
225. Zasada przekonywania strony |459
226. Zasada szybkości postępowania |461
227. Zasada pisemności |462
228. Zasada dwuinstancyjności |463
229. Zasada trwałości decyzji ostatecznych |465
230. Zasada jawności postępowania dla stron |467

Rozdział 2
Wyłączenie pracownika urzędu lub funkcjonariusza |469

231. Wyłączenie pracownika urzędu a przesłanka jego bezstronności |469
232. Wyłączenie pracownika urzędu a przesłanka udziału w wydaniu zaskarżonej decyzji |471
233. Wyłączenie pracownika a postępowanie uzupełniające |472

Rozdział 3
Strona i pełnomocnik strony | 477

234. Status strony w postępowaniu podatkowym |477
235. Byli wspólnicy spółki cywilnej a status strony postępowania w sprawie zwrotu nadpłaty w podatku akcyzowym i podatku od towarów i usług |478
236. Byli wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji a status strony postępowania w sprawie zwrotu nadpłaty |481
237. Ogłoszenie upadłości spółki kapitałowej a status syndyka jako strony postępowania podatkowego |483
238. Zarząd osoby prawnej a status strony postępowania podatkowego |484
239. Ustanowienie kuratora dla osoby nieobecnej |485
240. Udzielenie pełnomocnictwa do sprawy podatkowej do końca 2015 r. |490
241. Udzielenie pełnomocnictwa do sprawy podatkowej od 2016 r. |496
242. Pełnomocnictwo złożone w toku kontroli podatkowej a reprezentacja mocodawcy w toku postępowania podatkowego |503
243. Pełnomocnictwo przed or ganem I instancji a umocowanie do złożenia odwołania |505
244. Forma odwołania pełnomocnictwa |506
245. Niezłożenie dokumentu pełnomocnictwa przez pełnomocnika wezwanego do usunięcia braku formalnego odwołania od decyzji |507
246. Reprezentacja spółki cywilnej w postępowaniu podatkowym |508
247. Doręczenie pisma z pominięciem ustanowionego w postępowaniu pełnomocnika |509
248. Wielość pełnomocników i pełnomocnictwo substytucyjne a opłata skarbowa |510
249. Obowiązek działania pełnomocnika po wypowiedzeniu pełnomocnictwa |511

Rozdział 4
Terminy i załatwianie spraw w postępowaniu podatkowym |516

250. Terminy i sposoby ich obliczania |516
251. Przywrócenie terminu |518
252. Przesłanka braku winy a przywrócenie terminu |520
253. Odmowa przywrócenia terminu wniesienia odwołania a postanowienie stwierdzające uchybienie terminowi wniesienia odwołania |521
254. Podanie wniesione do niewłaściwego organu a zachowanie terminu |524
255. Pojęcie podania w przepisach ordynacji podatkowej |525
256. Terminy załatwiania spraw podatkowych |527
257. Ponaglenie a złożenie skargi na bezczynność organu podatkowego lub przewlekłe prowadzenie postępowania |529
258. Termin rozpatrzenia ponaglenia przez organ podatkowy wyższego stopnia lub Ministra Finansów a skarga na bezczynność organu |535
259. Skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania |538
260. Tryb wnoszenia skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ podatkowy I instancji |541

Rozdział 5
Wszczęcie postępowania |544

261. Skutki prawne czynności organu dokonanych przed wszczęciem postępowania |544
262. Przedawnienie prawa do wszczęcia postępowania podatkowego |545
263. Doręczenie zastępcze postanowienia o wszczęciu postępowania z urzędu |546
264. Data wszczęcia postępowania na żądanie strony w sprawie stwierdzenia nadpłaty a przerwanie biegu terminu przedawnienia zwrotu nadpłaty |549
265. Przesłanki odmowy wszczęcia postępowania podatkowego na żądanie strony |551
266. Zakaz wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty w toku postępowania podatkowego i kontroli podatkowej a przedawnienie prawa do zwrotu nadpłaty |552
267. Pozostawienie podania bez rozpatrzenia |553
268. Podania wnoszone drogą elektroniczną  |554

Rozdział 6
Doręczenia |558

269. Doręczenia w ordynacji podatkowej – uwagi ogólne |558
270. Doręczenie pisma osobie fizycznej w jej mieszkaniu |561
271. Doręczenie pisma pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu |563
272. Doręczenie pisma osobie fizycznej w miejscu pracy |564
273. Doręczenie zastępcze przez pozostawienie pisma na poczcie lub w urzędzie gminy |567
274. Doręczenie zastępcze na adres osoby fizycznej wykazany w formularzu NIP-1 lub NIP-3 |571
275. Doręczanie pism osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym |573
276. Odmowa przyjęcia pisma a skutek doręczenia |575
277. Doręczenie kopii decyzji podatkowej a skutek doręczenia |575
278. Doręczenie decyzji stronie postępowania z pominięciem ustanowionego pełnomocnika | 577
279. Zmiana pełnomocnika w toku postępowania a skuteczność doręczenia zastępczego |579
280. Doręczanie pism pełnomocnikowi substytucyjnemu |583

Rozdział 7
Wezwania, protokoły, adnotacje |584

281. T ryb, przesłanki i rygor wezwania przez organ podatkowy |584
282. Wezwania w formie telefonicznej |586
283. Kryterium „niezbędności” przy wezwaniach |587
284. Wezwania – kryteria stosowania |589
285. Wezwanie opornego świadka a zasada prawdy obiektywnej |591
286. Metryka sprawy |591
287. Protokoły |593
288. Adnotacje |595

Rozdział 8
Udostępnianie akt |596

289. Pojęcie akt sprawy |596
290. Prawo strony do wglądu i żądania kopii akt sprawy |597
291. Prawo strony do żądania wydania kopii akt sprawy w formie elektronicznej |599
292. Odmowa umożliwienia stronie zapoznania się z dokumentami z akt sprawy |600
293. Przesłanki wyłączenia dokumentów z akt sprawy ze względu na interes publiczny |603
294. Wyłączenie dostępności akt sprawy a wyłączenie dostępności poszczególnych dokumentów |605

Rozdział 9
Dowody |606

295. Przesłanka zgodności z prawem dowodów w ordynacji podatkowej |606
296. Dowód z dokumentu |608
297. Protokoły przesłuchań świadków z innych postępowań a zasada czynnego udziału strony w postępowaniu |613
298. Dowód z informacji uzyskanej przez telefon |618
299. Istota zasady kompletności materiału dowodowego |619
300. Zasada swobody w ocenie materiału dowodowego |619
301. Granice swobody organu podatkowego w kwestii przeprowadzenia dowodu |620
302. Moc dowodowa faktów znanych powszechnie oraz znanych organowi podatkowemu z urzędu |622
303. Obowiązek organu podatkowego w przeprowadzeniu dowodu wskazanego przez stronę postępowania |623
304. Szczególna moc dowodowa dokumentów urzędowych |626
305. Dowody w języku obcym |627
306. Obowiązek tłumaczenia na własny koszt dowodów obcojęzycznych |628
307. Decyzja podatkowa w innym postępowaniu dowodem w sprawie |630
308. Opinia prawna na zlecenie strony a dowód z opinii biegłego |634
309. Znaczenie opinii biegłego w postępowaniu podatkowym |635
310. Dowód z oględzin |639
311. Prawo strony do udziału w przeprowadzaniu dowodu z zeznań świadków |640
312. Wystąpienie przez organ podatkowy do sądu powszechnego o ustalenie stosunku prawnego lub prawa |641
313. Ciężar dowodu w postępowaniu podatkowym |647
314. Dowód z zeznań świadka |649
315. Obowiązek stawiennictwa świadka i zwrot poniesionych kosztów stawiennictwa |651
316. Konfrontacja zeznań świadków na gruncie ordynacji podatkowej |653
317. Nagrywanie procesu przesłuchiwania świadków przez stronę postępowania |654
318. Przesłuchanie strony a wyjaśnienia składane przez stronę jako dowody w postępowaniu podatkowym |655
319. Obowiązek wyznaczenia terminu wypowiedzenia się strony w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji |657
320. Ograniczenia zasady zupełności materiału dowodowego |660
321. Dowód z ksiąg podatkowych |661
322. Przekazanie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych w formie elektronicznej |663
323. Dowody przeprowadzone z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy |667

Rozdział 10
Zawieszenie postępowania |669

324. Forma rozstrzygnięcia w sprawie zawieszenia postępowania podatkowego |669
325. Obligatoryjność zawieszenia postępowania podatkowego w przypadku śmierci strony |670
326. Skutki zawieszenia postępowania podatkowego |671

Rozdział 11
Decyzje i postanowienia |673

327. Przesłanki umorzenia postępowania podatkowego |673
328. Decyzja administracyjna jako forma orzekania organu podatkowego |676
329. Forma podjęcia rozstrzygnięcia w zakresie wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika podatku od towarów i usług |677
330. Niezbędne elementy decyzji podatkowej |681
331. Oznaczenie organu podatkowego, strony i daty wydania decyzji |682
332. Powołanie podstawy prawnej decyzji |684
333. Rozstrzygnięcie decyzji |684
334. Rozstrzygnięcie decyzji podatkowej dotyczącej zobowiązań w podatku od towarów i usług |685
335. Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji podatkowej |687
336. Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji organu odwoławczego |689
337. Podpis osoby upoważnionej na decyzji podatkowej |690
338. Skutek prawny doręczenia decyzji |694
339. Doręczenie odpisu lub kopii decyzji stronie postępowania |694
340. Wydanie decyzji a niekwestionowanie wysokości zobowiązania podatkowego |696
341. Prostowanie błędów rachunkowych i innych oczywistych omyłek w decyzji | 697
342. Prawo strony do uzyskania wyjaśnienia wątpliwości co do treści decyzji |701
343. Instytucja uzupełnienia decyzji |702
344. Możliwość uzupełnienia postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego |705
345. Błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania lub skargi do właściwego sądu |706
346. Możliwość zaskarżenia samego uzasadnienia decyzji podatkowej |707

Rozdział 12
Odwołania i zażalenia |710

347. Autokontrola organu podatkowego I instancji |710
348. Wymogi formalne odwołania od decyzji podatkowej |712
349. Ostateczność postanowień organu odwoławczego w sprawie niedopuszczalności odwołania, uchybienia terminowi złożenia odwołania i pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia |716
350. Niedopuszczalność odwołania |717
351. Wymiar uzupełniający |719
352. Dodatkowe postępowanie uzupełniające organu odwoławczego |720
353. Fakultatywny charakter przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez organ odwoławczy |722
354. Decyzja organu odwoławczego określająca zobowiązanie w podatku od towarów i usług za kilka okresów rozliczeniowych |723
355. Zażalenie na postanowienie organu podatkowego |724

Rozdział 13
Wykonalność decyzji |725

356. Zasada i znaczenie wstrzymania wykonalności decyzji nieostatecznej |725
357. Charakter postępowania w sprawie nadania decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności |730
358. Przesłanka upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego dla nadania decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności |736
359. Postanowienie o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności a doręczenie tej decyzji |739
360. Nieprawidłowy numer decyzji w postanowieniu o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności |741
361. Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej |742
362. Złożenie wniosku o wstrzymanie wykonalności decyzji ostatecznej a czynności egzekucyjne organu podatkowego |746
363. Ustalenie przesłanki braku majątku, na którym można ustanowić hipotekę lub zastaw skarbowy , do nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności |747
364. Ustalenie przesłanki zbywania majątku znacznej wartości do nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności |748
365. Przesłanka toczącego się postępowania egzekucyjnego w zakresie innych należności pieniężnych do nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności |749
366. Zmiana stanu faktycznego pomiędzy wydaniem postanowienia o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności a rozpatrzeniem zażalenia na to postanowienie przez organ odwoławczy |750
367. Uchylenie postanowienia o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności a skutki podjętych czynności egzekucyjnych |751
368. Zażalenie na postanowienie w sprawie nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności a wydanie decyzji ostatecznej przed rozpatrzeniem zażalenia |752

Rozdział 14
Wznowienie postępowania |754

369. Tryb wznowienia postępowania podatkowego |754
370. Właściwość organu podatkowego do wznowienia postępowania |757
371. Właściwość organu kontroli skarbowej do wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej |758
372. Rodzaje decyzji w postępowaniu wznowionym |759
373. Brak udziału strony w postępowaniu przesłanką wznowienia postępowania |760
374. Brak udziału strony w kontroli podatkowej a przesłanka wznowienia postępowania |763
375. Kwestionowanie skutecznego doręczenia decyzji pierwszoinstancyjnej a przesłanki wznowienia postępowania lub przywrócenia terminu wniesienia odwołania |764
376. Znaczenie terminu „powzięcie wiadomości o treści decyzji” |765
377. Przesłanka nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów w sprawie |766
378. Nowe dowody w sprawie na etapie postępowania sądowoadministracyjnego a przesłanka wznowienia postępowania |769
379. Przesłanka fałszywości dowodów , na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne |774
380. Zakres orzekania organu podatkowego w sprawie wznowienia postępowania |775
381. Wznowienie postępowania po upływie terminu przedawnienia do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego lub po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego |776

Rozdział 15
Stwierdzenie nieważności decyzji |779

382. Charakter postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji |779
383. Przesłanka rażącego naruszenia prawa |780
384. Pojęcie rażącego naruszenia prawa w kontekście prawa unijnego |786
385. Zbieg skargi do sądu administracyjnego i trybu nadzwyczajnego |789
386. Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji |793
387. Charakter terminu złożenia żądania o stwierdzenie nieważności decyzji |798
388. Przesłanka braku podstawy prawnej przy stwierdzeniu nieważności decyzji |798
389. Nieważność decyzji dotyczącej sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną |800
390. Nieważność decyzji a stwierdzenie nieważności decyzji zależnej |800

Rozdział 16
Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej |803

391. Zakres działania przepisów o uchyleniu lub zmianie decyzji ostatecznej |803

Rozdział 17
Wygaśnięcie decyzji |807

392. Wygaśnięcie decyzji w sprawie karty podatkowej wskutek zaniedbania obowiązku informacyjnego |807
393. Wygaśnięcie z mocy prawa decyzji o odroczeniu terminu płatności lub rozłożeniu zaległości podatkowej na raty |808
394. Wygaśnięcie z mocy prawa decyzji w sprawie stwierdzenia nadpłaty podatku |809

Rozdział 18
Kary porządkowe |811

395. Kara porządkowa za niestawienie się na wezwanie organu podatkowego |811
396. Wezwanie do osobistego złożenia dokumentu w organie podatkowym a nałożenie kary porządkowej za niewykonanie wezwania |814
397. Odmowa odpowiedzi na poszczególne pytania a nałożenie kary porządkowej |815
398. Granice nakładania kar porządkowych |815

Rozdział 19
Koszty postępowania |817

399. Otwarty katalog kosztów postępowania |817
400. Niezbędne elementy postanowienia w sprawie kosztów postępowania, jakie ma ponieść strona |818
401. Zwrot kosztów podróży stronie, świadkom, biegłym i tłumaczom |819
402. Tryb i zasady zwrotu kosztów podróży i innych należności |820
403. Koszty sporządzania przez organ podatkowy kserokopii akt sprawy |822
404. Koszty opinii biegłego |826
405. Koszty opinii biegłego w przypadku kwestionowania przez organ podatkowy wartości zbywanych rzeczy lub praw majątkowych |827
406. Koszty postępowania a koszty uczestnictwa w postępowaniu na przykładzie kosztów oględzin |828

Rozdział 20
Czynności sprawdzające |832

407. Kary porządkowe w ramach czynności sprawdzających |832
408. Obowiązek dostarczania oryginałów dokumentów i ewidencji podatkowych do siedziby organu w ramach czynności sprawdzających |833
409. Pełnomocnictwo w trakcie czynności sprawdzających |836
410. Wybór zakresu informacji w trakcie „kontroli krzyżowej” |837
411. Czynności sprawdzające a postępowanie dowodowe |838
412. Ocena skutków prawnych czynności sprawdzających do stosowania sankcyjnych stawek w podatkach majątkowych |839

Rozdział 21
Kontrola podatkowa |841

413. Protokół kontroli a obowiązek podpisania go przez kontrolowanego |841
414. Oświadczenie majątkowe składane w toku kontroli podatkowej i postępowania podatkowego |843
415. Materialny charakter terminu złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu kontroli |846
416. Zakaz wszczynania ponownej kontroli podatkowej w sprawach rozstrzygniętych decyzją ostateczną |848
417. Powtarzanie kontroli w tym samym stanie faktycznym i prawnym a zasada budzenia zaufania do organów podatkowych |849
418. Kontrola podatkowa a postępowanie kontrolne (podatkowe) |851
419. Dowody zebrane z naruszeniem przepisów o kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy |855
420. Kontrola podatkowa przedsiębiorcy – warunki wynikające z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej |856
421. Przesłanka zawieszenia kontroli podatkowej |858
422. Metoda liczenia czasu kontroli u przedsiębiorcy |859
423. Reprezentant kontrolowanego a pełnomocnik |863
424. Reprezentant kontrolowanego a postępowanie zabezpieczające w toku kontroli podatkowej |863
425. Skarga do sądu administracyjnego na postanowienie o kontynuowaniu kontroli podatkowej w firmie przedsiębiorcy po wniesieniu sprzeciwu |866
426. Wynik kontroli i protokół kontroli a skarga do sądu administracyjnego |868

Literatura |873

Wykaz orzecznictwa |879

Skorowidz |923