Wykaz skrótów | str. 23

Przedmowa | str. 25

Część I
Skarga pauliańska w ujęciu materialnoprawnym

Rozdział 1

Skarga pauliańska w ogólności | str. 29

1.1. Charakterystyka ogólna roszczenia pauliańskiego | str. 29

1.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 29

1.1.2. Wykorzystywanie przepisów o skardze pauliańskiej w praktyce | str. 31

1.1.3. Cel skargi pauliańskiej – zaspokojenie wierzyciela z majątku osoby trzeciej | str. 32

1.2. Majątkowy charakter roszczenia pauliańskiego | str. 33

1.3. Nabycie wierzytelności a uzyskanie uprawnień pauliańskich | str. 35

1.4. Wpływ ustania bytu prawnego dłużnika na roszczenie pauliańskie | str. 37

Rozdział 2

Przesłanki skargi pauliańskiej | str. 41

2.1. Badanie przesłanek skargi pauliańskiej | str. 41

2.2. Przesłanki podmiotowe | str. 42

2.2.1. Świadomość dłużnika, że czynność skutkować będzie pokrzywdzeniem wierzyciela | str. 42

2.2.2. Świadomość osoby trzeciej (zła wiara) | str. 45

2.2.3. Świadomość w przypadku osób prawnych lub jednostek organizacyjnych | str. 50

2.3. Przedmiot zaskarżenia skargą pauliańską | str. 52

2.3.1. Czynność prawna dłużnika | str. 52

2.3.2. Ciąg czynności składających się na pokrzywdzenie | str. 57

2.3.3. Łańcuch czynności fraudacyjnych | str. 59

2.3.4. Czynności podzielone pod względem skutku zobowiązującego i rozporządzającego | str. 62

2.3.5. Korzyść majątkowa | str. 65

2.3.5.1. Uwagi ogólne | str. 65

2.3.5.2. Problematyka czynności ekwiwalentnych | str. 66

2.4. Dokonanie czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzycieli | str. 68

2.4.1. Niewypłacalność dłużnika | str. 68

2.4.2. Związek między czynnością prawną dłużnika a pokrzywdzeniem | str. 72

2.5. Przegląd zachowań fraudacyjnych | str. 74

2.5.1. Szeroki zakres zastosowania skargi pauliańskiej | str. 74

2.5.2. Darowizna | str. 74

2.5.3. Skarga pauliańska w problematyce małżeńskich stosunków majątkowych | str. 76

2.5.3.1. Wyłączenia | str. 77

2.5.3.2. Umowny podział majątku po zniesieniu wspólności ustawowej | str. 77

2.5.3.3. Transfer z majątku wspólnego na rzecz osoby trzeciej | str. 79

2.5.3.4. Quasi-podział majątku wspólnego (przesunięcie z majątku wspólnego małżonków do majątku odrębnego jednego małżonka) | str. 81

2.5.4. Czynności fiducjarne | str. 81

2.5.5. Obciążenie majątku | str. 84

2.5.5.1. Hipoteka | str. 84

2.5.5.2. Służebność | str. 86

2.5.5.2.1. Służebność mieszkania | str. 86

2.5.5.2.2. Umowa darowizny połączona z ustanowieniem służebności osobistej | str. 87

2.5.6. Dożywocie | str. 89

2.5.7. Oddanie rzeczy do korzystania | str. 90

2.5.8. Czynności związane z udziałem w spółce | str. 91

2.5.8.1. Aport/wkład | str. 91

2.5.8.2. Uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych | str. 92

2.5.9. Czynności procesowe | str. 94

2.5.9.1. Uwagi wstępne | str. 94

2.5.9.2. Dopuszczalność zaskarżania czynności procesowych | str. 94

2.5.9.3. Czynności o charakterze mieszanym | str. 96

2.5.9.4. Sprawy działowe | str. 97

2.5.9.5. Uznanie powództwa | str. 97

2.5.10 Czynności pozorne | str. 98

2.6. Zaspokojenie przez dłużnika jednego z jego wierzycieli | str. 99

2.6.1. Spełnianie świadczenia jako przedmiot skargi pauliańskiej | str. 99

2.6.2. Faworyzowanie niektórych wierzycieli | str. 100

2.6.3. Granice swobody wyboru wierzyciela | str. 102

2.6.4. Datio in solutum | str. 103

Rozdział 3

Termin do zaskarżenia czynności fraudacyjnej | str. 105

3.1. Uwagi wstępne | str. 105

3.2. Charakter i skutki upływu terminu | str. 105

3.3. Zarzut nadużycia prawa podmiotowego | str. 106

3.4. Stosowanie przepisów o przedawnieniu roszczeń | str. 107

3.5. Sposób obliczania terminu | str. 109

3.6. Odrębność roszczeń pauliańskich | str. 110

3.7. Wyzbycie się korzyści przez osobę trzecią | str. 111

3.8. Termin do zaskarżenia czynności procesowych | str. 112

Rozdział 4

Skarga pauliańska a pozostałe środki ochrony wierzyciela | str. 114

4.1. Uwagi wstępne | str. 114

4.2. Nieważność a bezskuteczność względna | str. 114

4.2.1. Uwagi ogólne | str. 114

4.2.2. Nieważność bezwzględna | str. 115

4.2.3. Nieważność względna | str. 121

4.3. Bezskuteczność względna na podstawie art. 59 k.c. a skarga pauliańska | str. 123

4.4. Odpowiedzialność osoby trzeciej za zbycie przedmiotu czynności fraudacyjnej na podstawie innych przepisów Kodeksu cywilnego | str. 128

Część II
Dochodzenie roszczeń pauliańskich przez wierzyciela w postępowaniu cywilnym

Rozdział 1

Postępowanie rozpoznawcze. Czynności pełnomocnika procesowego w procesie pauliańskim | str. 133

1.1. Podmioty postępowania | str. 133

1.1.1. Strony procesu | str. 133

1.1.1.1. Uwagi wstępne | str. 133

1.1.1.2. Legitymacja czynna | str. 134

1.1.1.2.1. Uwagi ogólne | str. 134

1.1.1.2.2. Charakter chronionej wierzytelności | str. 135

1.1.1.2.3. Wierzytelności przyszłe | str. 139

1.1.1.2.4. Wierzytelności publicznoprawne | str. 142

1.1.1.2.5. Współuczestnictwo procesowe | str. 142

1.1.1.3. Legitymacja bierna | str. 143

1.1.1.3.1. Osoba trzecia | str. 143

1.1.1.3.2. Dłużnik | str. 144

1.1.1.3.3. Podmiot, który dokonał czynności z osobą trzecią (tzw. osoba czwarta) | str. 144

1.1.1.3.4. Wielość podmiotów zobowiązanych | str. 146

1.1.1.3.4.1. Solidarność dłużników | str. 146

1.1.1.3.4.2. Poręczenie | str. 148

1.1.1.3.4.3. Konfiguracja podmiotowa w razie darowizny z ustanowieniem służebności | str. 148

1.1.1.3.4.4. Współuczestnictwo konieczne | str. 150

1.1.2. Sąd | str. 151

1.1.2.1. Jurysdykcja krajowa | str. 151

1.1.2.1.1. Uwagi wstępne | str. 152

1.1.2.1.2. Przepisy unijne | str. 152

1.1.2.1.3. Przepisy krajowe | str. 153

1.1.2.2. Właściwość sądu | str. 154

1.1.2.2.1. Właściwość miejscowa | str. 154

1.1.2.2.2. Właściwość rzeczowa | str. 155

1.1.2.2.3. Właściwość funkcjonalna | str. 155

1.2. Wszczęcie procesu cywilnego – pozew o uznanie czynności prawnej dłużnika za bezskuteczną | str. 155

1.2.1. Uwagi ogólne | str. 155

1.2.2. Prawo właściwe | str. 157

1.2.3. Katalog składników pozwu | str. 159

1.2.4. Wartość przedmiotu sporu | str. 160

1.2.4.1. Uwagi wstępne | str. 160

1.2.4.2. Wartość wierzytelności chronionej skargą pauliańską | str. 162

1.2.4.3. Wartość korzyści lub wartość wierzytelności – wybór wierzyciela | str. 162

1.2.4.4. Wartość interesu majątkowego wierzyciela | str. 163

1.2.4.5. Odsetki i inne należności uboczne | str. 165

1.2.5. Opłata sądowa | str. 167

1.2.6. Petitum pozwu | str. 168

1.2.6.1. Konstrukcja żądania pozwu | str. 168

1.2.6.1.1. Uwagi ogólne | str. 168

1.2.6.1.2. Wskazanie czynności fraudacyjnej | str. 169

1.2.6.1.3. Skonkretyzowanie chronionej wierzytelności | str. 170

1.2.6.2. Żądanie w przypadku łańcucha czynności | str. 174

1.2.6.3. Żądanie w przypadku ciągu czynności | str. 176

1.2.6.4. Roszczenie pauliańskie jako przedmiot żądania ewentualnego | str. 177

1.2.6.5. Dopuszczalność kumulacji roszczenia pauliańskiego i roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia | str. 179

1.2.6.6. Częściowe dochodzenie bezskuteczności czynności prawnej | str. 181

1.2.6.7. Wniosek o zobowiązanie osoby trzeciej do znoszenia egzekucji | str. 182

1.3. Inicjatywa dowodowa po stronie powoda | str. 186

1.3.1. Wstęp | str. 186

1.3.2. Istnienie wierzytelności podlegającej ochronie | str. 187

1.3.3. Dokonanie czynności prawnej | str. 189

1.3.3.1. Wstęp | str. 189

1.3.3.2. Źródła wiedzy o czynności prawnej oraz jej treści | str. 189

1.3.3.2.1. Uwagi ogólne | str. 189

1.3.3.2.2. Informacje z postępowania egzekucyjnego | str. 190

1.3.3.2.3. Postępowanie o wyjawienie majątku | str. 190

1.3.3.2.4. Dane wynikające z ksiąg wieczystych oraz akt księgi wieczystej | str. 191

1.3.3.2.5. Informacje dostępne na podstawie przepisów prawa, dokumentacja rejestrowa | str. 193

1.3.3.2.6. Aspekty dowodowe w postępowaniu sądowym | str. 193

1.3.4. Uzyskanie korzyści majątkowej przez osobę trzecią | str. 194

1.3.5. Niewypłacalność dłużnika i pokrzywdzenie wierzyciela | str. 194

1.3.5.1. Istota przesłanki – przypomnienie | str. 194

1.3.5.2. Aspekty dowodowe | str. 195

1.3.5.3. Związek pomiędzy czynnością prawną a niewypłacalnością | str. 198

1.3.6. Świadomość dłużnika | str. 199

1.3.6.1. Aspekty dowodowe | str. 199

1.3.6.2. Domniemanie działania dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli | str. 202

1.3.7. Zła wiara osoby trzeciej | str. 203

1.3.7.1. Istota przesłanki | str. 203

1.3.7.2. Aspekty dowodowe | str. 204

1.3.7.3. Domniemania wiedzy osoby trzeciej | str. 205

1.3.8. Obowiązki dowodowe wierzycieli przyszłych | str. 207

1.3.8.1. Aspekty dowodowe | str. 207

1.3.8.2. Niestosowanie domniemań w zakresie wiedzy osoby trzeciej | str. 209

1.3.9. Obowiązki dowodowe w sytuacji zbycia korzyści na rzecz osoby dalszej | str. 210

1.3.9.1. Aspekty dowodowe | str. 210

1.3.9.2. Kwestia domniemań pauliańskich | str. 211

1.4. Wdanie się pozwanego w spór – obrona pozwanego | str. 218

1.4.1. Wstęp | str. 218

1.4.2. Argument braku pokrzywdzenia wierzycieli | str. 219

1.4.2.1. Charakterystyka ogólna | str. 219

1.4.2.2. Zarzuty nawiązujące do postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi | str. 219

1.4.2.3. Nadmierne obciążenie przedmiotu korzyści majątkowej | str. 221

1.4.2.4. Wystarczalność majątku współdłużnika solidarnego | str. 222

1.4.3. Argument niezachodzenia przesłanki podmiotowej po stronie dłużnika | str. 223

1.4.3.1. Charakterystyka ogólna | str. 223

1.4.3.2. Brak niewypłacalności w chwili dokonywania czynności prawnej | str. 223

1.4.3.3. Brak świadomości w zakresie istnienia wierzytelności | str. 224

1.4.3.4. Motywacja i uzasadnienie dla dokonanej czynności prawnej | str. 224

1.4.4. Ekwiwalentność świadczenia wzajemnego | str. 226

1.4.5. Argument braku wiedzy po stronie osoby trzeciej | str. 227

1.4.6. Zarzut przedawnienia wierzytelności chronionej | str. 228

1.4.7. Zwolnienie się z odpowiedzialności poprzez zaspokojenie wierzyciela albo wskazanie majątku dłużnika wystarczającego do zaspokojenia | str. 230

1.5. Pozostałe aspekty związane z przebiegiem postępowania o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną | str. 234

1.5.1. Interwencja uboczna po stronie pozwanego oraz przypozwanie | str. 234

1.5.2. Następstwo prawne pod tytułem ogólnym i szczególnym w toku procesu pauliańskiego | str. 235

1.5.2.1. Następstwo prawne po stronie powoda – wierzyciela pauliańskiego | str. 235

1.5.2.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 235

1.5.2.1.2. Sukcesja uniwersalna | str. 236

1.5.2.1.3. Sukcesja syngularna | str. 236

1.5.2.2. Następstwo prawne po stronie pozwanego – nabywcy korzyści majątkowej | str. 237

1.5.2.2.1. Uwagi wprowadzające | str. 237

1.5.2.2.2. Sukcesja uniwersalna | str. 237

1.5.2.2.3. Brak następstwa prawnego pod tytułem szczególnym | str. 238

1.5.3. Zmiany w zakresie przedmiotu korzyści majątkowej w toku postępowania – zmiany jakościowe oraz zmiany wartościowe | str. 241

1.5.4. Ugoda w sprawach ze skargi pauliańskiej | str. 243

1.5.5. Orzekanie | str. 245

1.5.5.1. Wyrokowanie – ocena przesłanek skargi pauliańskiej | str. 245

1.5.5.2. Charakter wyroku pauliańskiego | str. 247

1.5.6. Wpływ upadłości i restrukturyzacji stron procesu lub dłużnika na postępowanie o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną | str. 249

1.5.6.1. Uwagi wprowadzające | str. 249

1.5.6.2. Upadłość i restrukturyzacja pozwanego | str. 250

1.5.6.2.1. Ogłoszenie upadłości pozwanego | str. 250

1.5.6.2.2. Otwarcie restrukturyzacji pozwanego | str. 251

1.5.6.3. Upadłość lub restrukturyzacja dłużnika | str. 252

1.5.6.3.1. Ogłoszenie upadłości dłużnika | str. 252

1.5.6.3.2. Otwarcie restrukturyzacji dłużnika | str. 253

1.5.6.4. Upadłość lub restrukturyzacja powoda | str. 255

1.5.6.4.1. Ogłoszenie upadłości powoda | str. 255

1.5.6.4.2. Otwarcie restrukturyzacji powoda | str. 255

Rozdział 2

Postępowanie zabezpieczające. Czynności pełnomocnika procesowego w celu zabezpieczenia roszczenia w procesie pauliańskim | str. 263

2.1. Aspekty ogólne | str. 264

2.1.1. Dopuszczalność postępowania zabezpieczającego w sprawach ze skargi pauliańskiej | str. 264

2.1.2. Potrzeba zabezpieczenia | str. 264

2.1.3. Tryb udzielania zabezpieczenia roszczenia | str. 265

2.1.4. Właściwość sądu | str. 266

2.1.5. Charakter roszczenia pauliańskiego i ogólne sposoby zabezpieczenia | str. 266

2.1.6. Aspekty czasowe zabezpieczenia | str. 267

2.2. Podstawy zabezpieczenia roszczenia pauliańskiego | str. 268

2.2.1. Uwagi wstępne | str. 268

2.2.2. Uprawdopodobnienie roszczenia pauliańskiego | str. 268

2.2.3. Uprawdopodobnienie interesu prawnego | str. 269

2.3. Wniosek o zabezpieczenie oraz sposoby zabezpieczenia roszczenia pauliańskiego | str. 270

2.3.1. Wymogi wniosku o zabezpieczenie roszczenia | str. 270

2.3.2. Sposoby zabezpieczenia roszczenia pauliańskiego – uwagi ogólne | str. 270

2.3.3. Sposoby zabezpieczenia roszczenia pauliańskiego – przegląd | str. 271

2.3.3.1. Zakaz zbywania i obciążania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem | str. 271

2.3.3.2. Wpis ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu | str. 275

2.3.3.3. Pozostawienie sumy uzyskanej z egzekucji przedmiotu korzyści na depozycie | str. 277

2.3.3.4. Zajęcie rzeczy | str. 278

2.3.3.5. Inne uzupełniające sposoby | str. 278

2.3.3.6. Wpis roszczenia powoda do księgi wieczystej | str. 279

2.3.3.7. Hipoteka przymusowa na nieruchomości stanowiącej przedmiot fraudacyjnej korzyści | str. 280

2.3.3.8. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego z przedmiotu korzyści | str. 282

Rozdział 3

Postępowanie egzekucyjne. Czynności pełnomocnika procesowego w celu wykonania wyroku pauliańskiego | str. 287

3.1. Wstęp | str. 287

3.2. Linie orzecznicze – charakterystyka ogólna | str. 289

3.3. Postępowanie egzekucyjne w celu zaspokojenia wierzytelności pauliańskiej w przypadkach transferów własności rzeczy | str. 293

3.3.1. Postępowanie egzekucyjne według poglądów tradycyjnych | str. 293

3.3.1.1. Podstawa wszczęcia postępowania egzekucyjnego i wniosek egzekucyjny | str. 293

3.3.1.1.1. Prawomocność wyroku pauliańskiego | str. 294

3.3.1.1.2. Podstawy formalne egzekucji | str. 294

3.3.1.1.3. Niektóre elementy wniosku egzekucyjnego – strony i zakres żądania | str. 295

3.3.1.1.4. Relacja egzekucji pauliańskiej do egzekucji wierzycieli osobistych osoby trzeciej w razie ich skierowania do tego samego składnika majątku | str. 296

3.3.1.2. Aspekty egzekucyjne – uprawnienia podmiotów zaangażowanych w egzekucję pauliańską | str. 300

3.3.1.2.1. Wstęp | str. 300

3.3.1.2.2. Uprawnienia ochronne wierzyciela pauliańskiego, dłużnika oraz osoby trzeciej w związku z egzekucją pauliańską | str. 301

3.3.1.2.3. Uprawnienia wierzyciela pauliańskiego, dłużnika i osoby trzeciej dotyczące biegu egzekucji | str. 303

3.3.1.3. Zasady podziału środków uzyskanych z egzekucji w sytuacji zbiegu wierzycieli osoby trzeciej oraz wierzyciela pauliańskiego lub zbiegu wierzycieli pauliańskich | str. 307

3.3.1.3.1. Wstęp | str. 307

3.3.1.3.2. Absolutne pierwszeństwo wierzyciela pauliańskiego | str. 309

3.3.1.3.3. Skorygowane pierwszeństwo wierzyciela pauliańskiego | str. 309

3.3.1.3.4. Zasady ogólne zaspokajania wierzyciela pauliańskiego w przypadkach wielości wierzycieli | str. 310

3.3.2. Postępowanie egzekucyjne według zrewidowanych poglądów Sądu Najwyższego | str. 315

3.3.2.1. Wstęp | str. 316

3.3.2.2. Podstawa wszczęcia postępowania egzekucyjnego i wniosek egzekucyjny | str. 317

3.3.2.2.1. Podstawy formalne egzekucji | str. 317

3.3.2.2.2. Strony postępowania | str. 318

3.3.2.2.3. Niektóre elementy wniosku egzekucyjnego – zakres żądania | str. 318

3.3.2.2.4. Relacja egzekucji pauliańskiej do egzekucji wierzycieli osobistych osoby trzeciej w razie ich skierowania do tego samego składnika majątku | str. 319

3.3.2.3. Aspekty egzekucyjne – uprawnienia podmiotów zaangażowanych w egzekucję pauliańską | str. 321

3.3.2.3.1. Uprawnienia ochronne wierzyciela pauliańskiego, dłużnika oraz osoby trzeciej w związku z egzekucją pauliańską | str. 321

3.3.2.3.2. Uprawnienia stron postępowania dotyczące biegu egzekucji | str. 323

3.3.2.4. Zasady podziału środków uzyskanych z egzekucji w sytuacji zbiegu wierzycieli osoby trzeciej oraz wierzyciela pauliańskiego lub zbiegu wierzycieli pauliańskich | str. 324

3.3.3. Szczególne zasady zaspokajania wierzyciela pauliańskiego w przypadkach fraudacyjnego rozporządzenia rzeczą objętą współwłasnością łączną | str. 327

3.4. Realizacja przez wierzyciela wyroku pauliańskiego w przypadkach niepolegających na bezpośrednim transferze własnościowym korzyści majątkowych – obciążenia rzeczy oraz niektóre czynności fraudacyjne o swoistym charakterze | str. 329

3.4.1. Obciążenia rzeczy | str. 329

3.4.1.1. Istota pokrzywdzenia | str. 329

3.4.1.2. Skutek wyroku pauliańskiego | str. 331

3.4.1.3. Sposób realizacji wyroku pauliańskiego | str. 332

3.4.1.3.1. Wstęp | str. 332

3.4.1.3.2. Egzekucja przeciwko dłużnikowi z wykorzystaniem wyroku pauliańskiego | str. 333

3.4.1.3.3. Egzekucja przeciwko dłużnikowi z równoległą (odrębną) egzekucją z przedmiotu korzyści na podstawie wyroku pauliańskiego | str. 337

3.4.1.3.3.1. Założenia koncepcji | str. 337

3.4.1.3.3.2. Identyfikacja korzyści majątkowej w związku z ustanowionym prawem rzeczowym | str. 338

3.4.1.3.3.3. Egzekucja z przedmiotu korzyści | str. 339

3.4.1.3.3.4. Egzekucja z przedmiotu korzyści a egzekucja z obciążonej rzeczy | str. 340

3.4.1.3.3.5. Bezskuteczność względna | str. 341

3.4.1.3.3.6. Wyłączenie możliwości zaspokojenia wierzyciela pauliańskiego | str. 341

3.4.1.3.3.7. Ubezskutecznienie hipoteki lub zastawu | str. 342

3.4.1.3.3.8. Zasady zaspokajania wierzyciela pauliańskiego – przykład | str. 344

3.4.2. Problematyka niektórych innych czynności fraudacyjnych o swoistym charakterze – wzmianka | str. 346

3.4.2.1. Wstęp | str. 346

3.4.2.2. Czynności złożone | str. 347

3.4.2.3. Umowy najmu i dzierżawy | str. 347

3.4.2.4. Fraudacyjne wykreowanie tytułu wykonawczego co do niezasadnych wierzytelności | str. 348

3.5. Niektóre pozostałe aspekty egzekucyjne | str. 352

3.5.1. Kwestia przedawnienia roszczenia pauliańskiego | str. 353

3.5.2. Zmiany podmiotowe w toku egzekucji wierzyciela pauliańskiego oraz na przedpolu egzekucji | str. 353

3.5.2.1. Zmiany podmiotowe po stronie uprawnienia | str. 353

3.5.2.2. Zmiany po stronie biernej | str. 355

3.5.2.2.1. Wstęp | str. 355

3.5.2.2.2. Zmiany po stronie dłużnika wierzytelności pieniężnej | str. 356

3.5.2.2.3. Zmiany po stronie osoby trzeciej | str. 357

3.5.3. Zbieg egzekucji wierzyciela pauliańskiego z egzekucją administracyjną – zasady ogólne | str. 360

3.5.4. Wpływ upadłości i restrukturyzacji osoby trzeciej, dłużnika i wierzyciela na postępowanie egzekucyjne wszczęte w celu wykonania wyroku pauliańskiego | str. 361

3.5.4.1. Upadłość lub restrukturyzacja osoby trzeciej a egzekucja w celu wykonania wyroku pauliańskiego | str. 361

3.5.4.1.1. Ogłoszenie upadłości osoby trzeciej | str. 361

3.5.4.1.2. Otwarcie restrukturyzacji osoby trzeciej | str. 363

3.5.4.2. Upadłość lub restrukturyzacja dłużnika a egzekucja w celu wykonania wyroku pauliańskiego | str. 364

3.5.4.2.1. Ogłoszenie upadłości dłużnika | str. 364

3.5.4.2.2. Otwarcie restrukturyzacji dłużnika | str. 365

3.5.4.3. Upadłość lub restrukturyzacja wierzyciela pauliańskiego a egzekucja w celu wykonania wyroku pauliańskiego | str. 368

3.5.4.3.1. Ogłoszenie upadłości wierzyciela pauliańskiego | str. 368

3.5.4.3.2. Otwarcie restrukturyzacji wierzyciela pauliańskiego | str. 368

Część III
Dochodzenie roszczeń z tytułu bezskuteczności czynności prawnych w postępowaniu upadłościowym

Rozdział 1

Upadłość dłużnika. Czynności pełnomocnika procesowego syndyka w postępowaniu ze skargi w przedmiocie czynności fraudacyjnych | str. 373

1.1. Czynności fraudacyjne w przypadku upadłości dłużnika | str. 373

1.1.1. Podobieństwa i różnice wobec kodeksowej regulacji skargi pauliańskiej | str. 373

1.1.2. Przegląd czynności bezskutecznych i sposobów ich zaskarżenia | str. 376

1.2. Upadłość dłużnika przed zrealizowaniem roszczeń ze skargi pauliańskiej | str. 379

1.2.1. Rodzaje skarg w przedmiocie czynności fraudacyjnych w postępowaniu upadłościowym | str. 379

1.2.2. Powództwo syndyka o uznanie czynności za bezskuteczną | str. 380

1.2.2.1. Okoliczności uzasadniające wytoczenie powództwa | str. 380

1.2.2.2. Wyłączna legitymacja syndyka | str. 382

1.2.2.3. Termin wytoczenia powództwa o uznanie czynności za bezskuteczną przez syndyka | str. 385

1.2.2.4. Oznaczenie powoda | str. 386

1.2.2.5. Sąd właściwy, wartość przedmiotu sporu | str. 386

1.2.2.6. Żądanie uznania czynności fraudacyjnej za bezskuteczną | str. 387

1.2.2.7. Żądanie przekazania przedmiotu korzyści do masy upadłości | str. 388

1.2.2.7.1. Cel powództwa oraz kwestie proceduralne | str. 388

1.2.2.7.2. Szerokie znaczenie pojęcia przekazania do masy upadłości w rozumieniu art. 134 ust. 1 p.u. | str. 393

1.2.3. Powództwo syndyka o ustalenie bezskuteczności czynności prawnej z mocy prawa (art. 189 k.p.c.) | str. 395

1.2.3.1. Wprowadzenie | str. 395

1.2.3.2. Aspekty procesowe | str. 397

1.2.4. Powództwo syndyka o przekazanie do masy – postępowanie przed sądem upadłościowym | str. 398

1.2.4.1. Sąd właściwy | str. 398

1.2.4.2. Strony postępowania | str. 399

1.2.4.3. Tryb postępowania | str. 401

1.2.5. Roszczenia uzupełniające wobec roszczenia o przekazanie mienia do masy upadłości | str. 405

1.2.5.1. Wstęp | str. 405

1.2.5.2. Dogmatyczna podstawa powstania roszczeń uzupełniających | str. 405

1.2.5.3. Roszczenia uzupełniające syndyka masy upadłości wobec osoby trzeciej związane z posiadaniem mienia bez tytułu prawnego | str. 407

1.2.5.4. Moment powstania roszczeń uzupełniających | str. 409

1.2.5.5. Treść roszczeń uzupełniających na podstawie art. 224 i n. k.c. | str. 410

1.2.5.6. Adresat roszczeń uzupełniających | str. 414

1.2.5.7. Żądanie zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z mienia | str. 416

1.2.5.8. Postępowanie | str. 417

1.2.5.9. Dopuszczalność kumulacji roszczeń o przekazanie do masy (art. 134 ust. 1 pr. up.) z roszczeniami uzupełniającymi | str. 418

1.2.5.10. Roszczenia przeciwne, przysługujące osobie trzeciej przeciwko upadłemu | str. 420

1.3. Zarzut pauliański zgłoszony przez syndyka (ustalenie stanu masy i powództwo o wyłączenie z masy) | str. 421

1.4. Upadłość dłużnika w trakcie procesu pauliańskiego | str. 423

1.4.1. Skutki proceduralne w związku z upadłością dłużnika | str. 423

1.4.2. Tryb wstąpienia syndyka | str. 425

1.4.3. Koncepcje dotyczące skutków braku wstąpienia syndyka do sprawy | str. 431

Rozdział 2

Upadłość osoby trzeciej a dochodzenie roszczeń pauliańskich | str. 434

2.1. Wprowadzenie | str. 434

2.2. Materialnoprawny charakter roszczenia pauliańskiego a ogłoszenie upadłości osoby trzeciej | str. 435

2.3. Dochodzenie roszczenia pauliańskiego w upadłości osoby trzeciej – dwie propozycje co do trybu postępowania | str. 438

2.3.1. Wprowadzenie | str. 438

2.3.2. Zgłoszenie prawa w trybie art. 51 ust. 1 pkt 5 pr. up. | str. 439

2.3.3. Zgłoszenie na listę wierzytelności w trybie art. 236 ust. 3 pr. up. | str. 442

2.4. Zaspokojenie wierzytelności pauliańskiej w postępowaniu upadłościowym | str. 444

2.4.1. Wygaśnięcie roszczenia pauliańskiego wraz z likwidacją mienia | str. 444

2.4.2. Niedopuszczalność wszczynania egzekucji przez wierzyciela pauliańskiego ze składników masy upadłości | str. 445

2.4.3. Względne pierwszeństwo zaspokojenia wierzyciela pauliańskiego w postępowaniu upadłościowym osoby trzeciej | str. 447

2.4.4. Tryb zaspokojenia wierzyciela pauliańskiego ze składników masy upadłości | str. 452

2.5. Dochodzenie roszczeń przez syndyka masy upadłości dłużnika pauliańskiego w sytuacji ogłoszenia upadłości osoby trzeciej | str. 455

Rozdział 3

Upadłość wierzyciela pauliańskiego. Czynności pełnomocnika procesowego syndyka w postępowaniu ze skargi pauliańskiej | str. 461

3.1. Kontynuacja lub zainicjowanie postępowania przez syndyka masy upadłości | str. 461

3.2. Skutki wyroku pauliańskiego | str. 463

Część IV
Dochodzenie roszczeń z tytułu bezskuteczności czynności prawnych przez zarządcę w postępowaniu sanacyjnym

Rozdział 1

Wprowadzenie: podstawy, istota i funkcja bezskuteczności czynności fraudacyjnych w postępowaniu sanacyjnym | str. 467

1.1. Materialne podstawy bezskuteczności czynności fraudacyjnych | str. 467

1.2. Istota bezskuteczności względnej z mocy prawa w postępowaniu sanacyjnym | str. 468

1.2.1. Uwagi ogólne | str. 468

1.2.2. Zakres podmiotowy, przedmiotowy i czasowy bezskuteczności | str. 469

1.2.3. Inne konsekwencje praktyczne wynikające z istoty bezskuteczności | str. 474

1.3. Funkcja bezskuteczności | str. 476

Rozdział 2

Podmioty postępowania | str. 479

2.1. Legitymacja zarządcy masy sanacyjnej | str. 479

2.2. Właściwość sądu restrukturyzacyjnego | str. 480

Rozdział 3

Postępowanie z powództwa w przedmiocie czynności fraudacyjnych w postępowaniu sanacyjnym | str. 482

3.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 482

3.1.1. Rodzaje powództw w przedmiocie czynności fraudacyjnych w postępowaniu sanacyjnym | str. 482

3.1.2. Opłaty sądowe | str. 482

3.1.3. Termin na wytoczenie powództwa | str. 483

3.1.4. Skutki umorzenia postępowania sanacyjnego wobec postępowania pauliańskiego | str. 484

3.2. Powództwo zarządcy o ustalenie bezskuteczności czynności prawnej z mocy prawa (art. 189 k.p.c.) | str. 486

3.3. Klasyczna skarga pauliańska zarządcy i subsydiarne stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego (art. 527 i n. k.c.) | str. 487

3.4. Powództwa obejmujące roszczenia z art. 307 pr. res. (o przekazanie do masy sanacyjnej, o zapłatę równowartości mienia w pieniądzu) oraz upoważnienie przemienne osoby trzeciej (zapłata różnicy w wartości) | str. 488

3.4.1. Wprowadzenie | str. 488

3.4.2. Przekazanie do masy przedmiotu czynności bezskutecznej | str. 488

3.4.3. Zapłata różnicy wartości (dopłata) | str. 489

3.4.4. Zapłata równowartości w pieniądzu | str. 495

3.4.5. Dalsze konsekwencje spraw, w których podstawą roszczenia jest bezskuteczność czynności | str. 498

3.4.5.1. Odsetki za opóźnienie | str. 498

3.4.5.2. Roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy | str. 498

3.4.5.3. Czynności rozporządzające zarządcy w zakresie mienia przekazanego do masy sanacyjnej | str. 499

Rozdział 4

Wpływ otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego dłużnika pauliańskiego na postępowanie wierzyciela ze skargi pauliańskiej | str. 505

4.1. Rozpoznanie roszczenia paulińskiego | str. 505

4.2. Problem zaspokojenia w postępowaniu egzekucyjnym | str. 506

4.3. Postępowanie sanacyjne dłużnika a dochodzenie roszczeń i zaspokojenie wierzyciela pauliańskiego | str. 506

Część V
Inicjowanie przez wierzyciela postępowania karnego w związku z czynnością fraudacyjną dłużnika

Rozdział 1

Zasadność inicjowania postępowania karnego przez wierzyciela pokrzywdzonego czynnościami fraudacyjnymi dłużnika | str. 509

1.1. Informacje wstępne | str. 509

1.2. Możliwość stwierdzenia przez sąd karny bezskuteczności czynności fraudacyjnej | str. 514

1.3. Kwestia orzeczenia przez sąd karny obowiązku naprawienia szkody przy przestępstwach popełnianych na szkodę wierzycieli | str. 515

1.4. Wykonanie orzeczenia sądu cywilnego jako obowiązek probacyjny | str. 521

Rozdział 2

Pojęcie dłużnika i wierzyciela na gruncie prawa karnego | str. 524

2.1. Informacje ogólne | str. 524

2.2. Moment powstania relacji dłużnik – wierzyciel | str. 531

2.3. Problem cesji wierzytelności | str. 535

Rozdział 3

Podstawowe czynności fraudacyjne w prawie karnym i warunki stwierdzenia ich przestępności | str. 539

3.1. Uwagi wstępne | str. 539

3.2. Poszczególne czynności fraudacyjne dotyczące składników majątku dłużnika | str. 541

3.2.1. Zbywanie | str. 541

3.2.2. Darowanie | str. 544

3.2.3. Obciążanie | str. 545

3.2.4. Przeniesienie składników majątku na nową jednostkę gospodarczą | str. 549

3.2.5. Faworyzowanie wierzycieli | str. 552

3.3. Dodatkowe warunki uznania czynności za fraudacyjną | str. 555

3.3.1. Udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia swojego wierzyciela | str. 555

3.3.2. Grożąca niewypłacalność lub upadłość | str. 558

3.3.3. Udaremnienie wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego | str. 562

Rozdział 4

Zainicjowanie postępowania karnego przez wierzyciela i jego rola w toku procesu | str. 566

4.1. Wybór sposobu złożenia zawiadomienia | str. 566

4.2. Właściwość miejscowa organów ścigania | str. 571

4.3. Właściwość funkcjonalna organów ścigania | str. 574

4.4. Uprawnienia wierzyciela jako pokrzywdzonego w toku postępowania przygotowawczego | str. 576

4.5. Uprawnienia wierzyciela jako pokrzywdzonego w toku postępowania sądowego | str. 578

4.6. Uprawnienia wierzyciela jako pokrzywdzonego na etapie wykonywania orzeczenia sądu karnego | str. 580

Bibliografia | str. 585

Autorzy | str. 593