Polska od początków swojej drugiej niepodległości zawierała alianse militarne, w tym fundamentalne z Francją i Rumunią w 1921 r. Kolejny układ sojuszniczy – z Wielką Brytanią – zamierzano podpisać dopiero w sierpniu 1939 r. Po zakończeniu II wojny światowej legalny rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii stracił w lipcu 1945 r. uznanie aliantów zachodnich na rzecz marionetkowego Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Polska ludowa była krajem postrzeganym przez społeczność międzynarodową jako niezawisły, przy czym faktycznie zależny od ZSRS. Utwierdzeniem tego stanu było utworzenie w maju 1955 r. bloku wojskowego, znanego pod nazwą Układ Warszawski. Zebrane w niniejszym tomie studiów teksty, w większości stanowiące case study, dotyczą zagadnień związanych z polskimi aliansami militarnymi zawieranymi zarówno z wyboru, jak i przymusu.