Zmiany legislacyjne w gospodarce odpadami. Ułatwienia dla przedsiębiorców oraz Inspekcji Ochrony Środowiska
24 lipca 2019 r. Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw. Jej celem jest pilne doprecyzowanie przepisów zawartych w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach dotyczących przede wszystkim funkcjonowania Bazy danych o produktach i opakowaniach, a także o gospodarce odpadami (BDO).
Podstawa prawna
Gospodarowanie odpadami zostało uregulowane szeregiem ustaw oraz rozporządzeń wykonawczych. Najważniejsze ustawy regulujące ramy dla całej gospodarki odpadami w Polsce, to:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2019 r. poz. 701 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2019 r. poz. 1396 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283).
Ustawa o odpadach 2019 – ułatwienia dla przedsiębiorców oraz inspekcji ochrony środowiska
Gospodarowanie odpadami to zagadnienie obszerne i dość skomplikowane prawnie. Od 2001 r. wprowadzono kilkaset zmian w przepisach o ochronie środowiska. Dotyczyły one wszystkich regulacji środowiskowych, w tym również odpadów. Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1403) podpisana przez Prezydenta RP 24 lipca 2019 r. wprowadza przepisy umożliwiające, m.in.:
- prowadzenie ewidencji odpadów, sprawozdawczości oraz rejestru podmiotów wprowadzających produkty i gospodarujących odpadami w formie elektronicznej,
- składanie wniosków w formie papierowej tylko dla przedsiębiorców zagranicznych, którzy nie wyznaczyli osoby ich reprezentującej na terenie Polski,
- umożliwienie punktom selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), które są prowadzone samodzielnie przez gminę, rejestracji w BDO,
- umożliwienie elektronicznego przekazywania przez BDO dokumentów potwierdzających zbieranie, odzysk i recykling odpadów (produkty opakowaniowe, odpady z olejów smarnych i opon, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory).
Stan prawny: 31.03.2012 r.
Ewidencja, sprawozdawczość i rejestr w formie elektronicznej
Od 1 stycznia 2020 r. prowadzenie ewidencji odpadów, rejestru podmiotów wprowadzających produkty i gospodarujących odpadami, a także sprawozdawczość będzie się odbywać wyłącznie w formie elektronicznej, poprzez indywidualne konta w systemie Bazy danych o produktach i opakowaniach, a także o gospodarce odpadami. Ustawa o odpadach 2019 wykreśla z ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach przepisy dotyczące posługiwania się formą papierową dokumentów odnośnie ewidencji odpadów, sprawozdawczości oraz wniosków o wpis, aktualizację oraz wykreślenie z rejestru. Składanie wniosków w formie pisemnej jest dostępne wyłącznie dla przedsiębiorców zagranicznych oraz innych osób zagranicznych biorących udział w obrocie gospodarczym, którzy nie posiadają oddziału na terytorium RP.
Przepisy dotyczące elektronicznej Bazy danych
Nowe przepisy doprecyzowują normy prawne z ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. odnośnie funkcjonowania Bazy danych jako systemu elektronicznego, a także informacji, jakie muszą podać podmioty rejestrujące się w rejestrze. Ustawa o odpadach 2019 daje dostęp do informacji z Bazy danych Policji, Inspekcji Transportu Drogowego oraz organom nadzoru górniczego, co ma ułatwić wykonywanie działań znajdujących się w ich kompetencjach.
Informatyczne rozwiązania zawarte w nowelizacji ustawy o odpadach wprowadzają szereg istotnych uproszczeń dla przedsiębiorców oraz inspekcji ochrony środowiska. Moduł ewidencji pozwala na precyzyjniejszą kontrolę przekazywania odpadów, w tym przede wszystkim odpadów komunalnych odbieranych od właścicieli nieruchomości. Z kolei moduł sprawozdawczy pozwala przedsiębiorcom działającym w branży gospodarki odpadami na łatwiejsze przekazywanie marszałkom województw sprawozdań z działalności w tym zakresie, natomiast marszałkom województw uprości analizę otrzymanych danych. Zarówno moduł ewidencji, jak i sprawozdawczy BDO stają się również ważnymi narzędziami dla Inspekcji Ochrony Środowiska w walce z nieprawidłowościami w gospodarce odpadami.
Zmiany dla wytwórców odpadów rolnych
Nowelizacja ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw wprowadza zwolnienie wytwórców odpadów będących rolnikami uprawiającymi użytki rolne o powierzchni poniżej 75 ha z wpisu do rejestru, prowadzenia ewidencji oraz sprawozdawczości, o ile nie podlegają oni wpisowi do rejestru z tytułu prowadzenia innej działalności w zakresie gospodarki odpadami.
