Ustawa o lasach

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2024 r. poz. 530) weszła w życie z dniem 1 stycznia 1992 r., zastępując takie przepisy regulujące zarządzanie terenami leśnymi w Polsce jak dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o Straży Leśnej, ustawę z dnia 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym oraz ustawę z dnia 22 listopada 1973 r. o zagospodarowaniu lasów niestanowiących własności Państwa. Wprowadzone regulacje miały na celu zapewnienie trwałości lasów, ich ochronę przed degradacją, a także promowanie zrównoważonego rozwoju, który uwzględniałby aspekty przyrodnicze, gospodarcze oraz społeczne.

Problematyka ustawy o lasach

Ustawa o lasach reguluje zasady zarządzania, ochrony oraz gospodarki leśnej w Polsce, stanowiąc podstawowy akt prawny dotyczący lasów. Głównym jej celem jest ochrona lasów jako ważnego elementu środowiska naturalnego, zrównoważone gospodarowanie ich zasobami oraz zapewnienie ich trwałości i zwiększania powierzchni leśnych. Leśne kompleksy promocyjne są obszarami funkcjonalnymi o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym.

Ustawa obejmuje również szczegółowe zasady dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej, uwzględniając takie aspekty jak ochrona różnorodności biologicznej, zapobieganie degradacji środowiska leśnego oraz działania w zakresie przeciwdziałania klęskom żywiołowym, w tym pożarom. Działania te mają na celu zarówno utrzymanie zdrowotności lasów, jak i ich rozwój oraz ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. Ważnym elementem ustawy jest także odpowiedzialność za zrównoważoną gospodarkę leśną, która wymaga harmonijnego połączenia interesów środowiskowych, społecznych i gospodarczych. Przepisy te dotyczą zarówno lasów będących własnością Skarbu Państwa, jak i lasów prywatnych, z zaznaczeniem konieczności współpracy z właścicielami prywatnymi w celu ochrony terenów leśnych.

Ostatnie zmiany w ustawie o lasach, wprowadzone w 2023 roku, miały na celu przede wszystkim doprecyzowanie przepisów dotyczących ochrony środowiska oraz wzmocnienie roli państwa w zarządzaniu lasami. Nowelizacja ta umożliwiła bardziej elastyczne podejście do planowania gospodarki leśnej, uwzględniając potrzebę dostosowania zarządzania lasami do współczesnych wymogów ekologicznych oraz społecznych.

W ramach nowelizacji szczególnie istotne były zmiany związane z ochroną przyrody oraz przeciwdziałaniem degradacji lasów. Wprowadzono również przepisy dotyczące odpowiedzialności karnej za przestępstwa środowiskowe popełniane na terenach leśnych, zwiększając ochronę tych terenów przed działaniami szkodliwymi.

Z punktu widzenia zarządzania lasami państwowymi, ostania nowelizacja podkreśla większą odpowiedzialność administracji publicznej, w szczególności Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, które zarządza znaczną większością terenów leśnych w Polsce. Wprowadzono też zmiany umożliwiające lepszą współpracę międzynarodową w zakresie ochrony przyrody, co jest szczególnie istotne w kontekście działań Unii Europejskiej.