Ustawa o podatku VAT wraz z załącznikiem nr 15. Co miało na celu wprowadzenie zasady split payment? Które towary i usługi zostały objęte tym obowiązkiem?
Ze względu na liczne zmiany zachodzące w podejściu do opodatkowania i prób uszczegóławiania przepisów, ustawa o podatku VAT podlegała wielokrotnym nowelizacjom. Ich celem było m.in. uszczelnienie systemu podatkowego i zapobieżenie oszustwom. I właśnie po to wprowadzono obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności, inaczej split payment.
Ustawa o podatku VAT. Za co można cenić podatek od wartości dodanej?
Tak jak we wszystkich państwach członkowskich, tak i u nas, za jedną z podstawowych zalet podatku VAT uważana jest jego zdolność do ograniczania możliwości dokonywania oszustw podatkowych.Podatek VAT pozwala uniknąć państwom zagrożenia ze strony podatników prowadzących nieuczciwe praktyki podatkowe, które byłyby możliwe do przeprowadzenia przy całkowitym i jednokrotnym opodatkowaniu produkcji i handlu. Jednak zmniejszenie możliwości dokonywania oszustw podatkowych to nie jedyne zalety VAT-u.
W ostatnich latach w Polsce szczególnie na znaczeniu zyskała jednak cecha pierwszorzędna podatku VAT, czyli ograniczanie możliwości dokonywania oszustw podatkowych. Zdolność ta została dodatkowo wzmocniona przez cały szereg nowych rozwiązań i przepisów, w tym przez mechanizm podzielonej płatności (z ang. split payment), który to mechanizm od 1 listopada 2019 roku stał się obowiązkowy dla towarów i usług zawartych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
“VAT. Komentarz 2023”. Kup w księgarni ProfInfo.pl
Czym jest i czemu służy mechanizm podzielonej płatności (MPP), czyli inaczej split payment?
Split payment lub mechanizm podzielonej płatności (w skrócie MPP) można w pewnym uproszczeniu opisać jako płatność dzieloną na dwa rachunki. Każdy przelew wysyłany według tego mechanizmu dzielony jest automatycznie na dwa rachunki należące do sprzedawcy. Wartość kwoty podstawowej netto trafia na jeden rachunek, a kwota podatku VAT na drugi.
Mechanizm podzielonej płatności wszedł w życie już 1 lipca 2018 r. jednak wówczas jego stosowanie było jedynie dobrowolne. Przez cały rok MPP był testowany zarówno przez przedsiębiorców, jak i organy kontrolne. Swoistą marchewką zachęcającą do stosowania MPP było gwarantowane złagodzenie sankcji wobec fiskusa. Ów okres testowy wypadł na tyle dobrze, że Ministerstwo Finansów zdecydowało się wprowadzić split payment jako mechanizm obowiązkowy. Jak powiedział minister Jerzy Kwieciński – Funkcjonujący od ponad roku mechanizm podzielonej płatności okazał się skuteczną ochroną dla uczciwych podatników w eliminowaniu oszustw w VAT. Dlatego jestem pewien, że obowiązkowa postać mechanizmu zminimalizuje ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem.
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności wszedł w życie 1 listopada 2019 roku. Swoim zasięgiem objął on przede wszystkim te towary oraz usługi, które dotychczas podlegały tzw. odwrotnemu obciążeniu. Odwrotne obciążenie przenosiło obowiązek rozliczania VAT ze sprzedawcy na nabywcę. Od 1 lipca rozwiązanie to zostało w części zastąpione przez MPP uznawany za lepszą formę zabezpieczenia budżetu państwa przed ryzykiem nieodprowadzenia VAT przez dostawców i jednocześnie pozwalający uwolnić ich odbiorców od ryzyka uwikłania w działania mające na celu wyłudzenie tegoż podatku.
Jakie towary i usługi zostały objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności?
Załącznik numer 15 do ustawy o VAT, zawierający Wykaz towarów i usług, o których mowa w art. 105a, ust. 1, art. 106e, ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a oraz art. 108e Ustawy to spis 150 pozycji objętych od 1 listopada 2019 r. obowiązkiem mechanizmu podzielonej płatności. W załączniku tym ustawodawca wymienił towary i usługi takiej jak:
- paliwa,
- stal, wyroby stalowe,
- złom, odpady,
- metale szlachetne (np. złoto, srebro) i nieszlachetne (np. miedź),
- folię stretch,
- tablety, smartfony, konsole,
- usługi budowlane,
- części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
- węgiel i produkty węglowe,
- maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części i akcesoria.
Należy zauważyć, że w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, oprócz towarów i usług objętych odwrotnym obciążeniem podatkowym i odpowiedzialnością podatkową, z uwagi na określone i zdiagnozowane nieprawidłowości znalazły się również innego rodzaju transakcje.
