Urlop ojcowski 2020 – jakie dokumenty, jak liczyć, komu przysługuje?
Coraz więcej ojców decyduje się na urlop ojcowski i macierzyński. Będąc nowymi rodzicami swojego lub adoptowanego dziecka, nowi rodzice chcą dzielić obowiązki wychowawcze, a także wspólnie spędzić pierwsze tygodnie z nowym członkiem rodziny. Każdy ojciec, który ma status pracownika (pozostający w stosunku do pracy) może skorzystać z dwutygodniowego urlopu ojcowskiego. Dotyczy to pracowników zatrudnionych zarówno na czas nieokreślony, jak i określony.
Kiedy można skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Artykuł 182(3) Kodeksu Pracy mówi, że pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni. Urlop powinien być wykorzystany, zanim dziecko ukończy 24 miesiące. Ojciec musi wziąć pod uwagę konieczność wcześniejszego złożenia wniosku o urlop tak, aby ostatni dzień urlopu przypadł na dzień poprzedzający ukończenie przez dziecko dwóch lat. Niewykorzystany w ustalonych terminach urlop ojcowski przepada.
Do takiego urlopu ma także ojciec dziecka adoptowanego (przysposobionego) i powinien wykorzystać go w ciągu dwóch lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.
Jednocześnie należy podkreślić, że urlop ojcowski nie należy się ojcu, który jest pozbawiony władzy rodzicielskiej lub nie utrzymuje kontaktów ze swoim dzieckiem.
Urlop ojcowski można podzielić na dwie części i wykorzystać go w różnych terminach. W tej sytuacji jeden urlop nie może być krótszy niż tydzień. Innymi słowy, jeden urlop ojcowski można wykorzystać w dwóch częściach. Czternaście dni urlopu ojcowskiego liczy się razem z dniami wolnymi takimi jak np. weekend lub święto. Urlop w sumie ma wynosić 2 tygodnie.
Jak złożyć wniosek i do kiedy?
Pracodawca ma obowiązek uwzględnić każdy wniosek o przydzielenie urlopu ojcowskiego, jeśli spełnia on wszystkie wymogi formalne. Pracodawca, który nie rozpatrzy wniosku, narażony jest na grzywnę w wysokości od 1 000zł nawet do 30 000zł. Ojciec zobowiązany jest do złożenia pisemnego wniosku w terminie nie krótszym niż siedem dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Do wniosku dołącza następujące dokumenty:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, zagraniczny akt urodzenia dziecka lub kopia jednego z tych dokumentów;
- kopia prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione;
- kopia prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.
- oświadczenie pracownika, w którym określa czy korzystał z urlopu ojcowskiego lub jego części;
Urlop macierzyński dla taty
Matka, która wykorzystuje urlop macierzyński, może część z tego urlopu przekazać ojcu dziecka. Ojciec na urlopie macierzyńskim może przebywać maksymalnie sześć tygodni. Jest to dodatkowy urlop, który każdy ojciec może wykorzystać niezależnie od urlopu ojcowskiego.
W tej sytuacji ojciec dziecka także składa u pracodawcy pisemny wniosek najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem urlopu. Matka natomiast składa wniosek o rezygnację z części urlopu macierzyńskiego u swojego pracodawcy najpóźniej 7 dni przed powrotem do pracy. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie od pracodawcy ojca dziecka, które będzie potwierdzeniem terminu rozpoczęcia przez niego urlopu.
Prawo do płatnego urlopu ojcowskiego
Urlop ojcowski jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca. Prawo do urlopu ojcowskiego przysługuje także ojcu, który rozwiódł się z matką dziecka. Może go także wykorzystać jednocześnie z matką, która przebywa w tym czasie na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym.
Ojciec przebywający na urlopie ojcowskim jest prawnie chroniony przed zwolnieniem z pracy. Pracodawca w tym czasie nie może rozwiązać umowy o pracę ani zmienić stanowiska pracy. Jeśli nie jest to możliwe, ojciec ma mieć zagwarantowane stanowisko równorzędne z dotychczas zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu ojcowskiego.
