Upadłość konsumencka. Wszystko, co każdy konsument powinien wiedzieć na ten temat
Upadłość konsumencka ogłaszana jest w przypadku dłużników, którzy nie są w stanie spłacać własnych zobowiązań. Zarówno pojęcie niewypłacalności, jak i cała procedura postępowania w podobnych przypadkach, określone zostały w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1228). Jakie są najważniejsze zagadnienia związane z upadłością konsumencką? O czym powinien wiedzieć każdy dłużnik przed przystąpieniem do składania wniosku o upadłość?
Jakie ustalenia należy poczynić przed sporządzeniem wniosku o upadłość konsumencką? Które dokumenty okażą się tu niezbędne?
Do sporządzenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej niezbędna jest dokładna analiza sytuacji dłużnika oraz przeprowadzenie następujących czynności:
- ustalenie liczby wierzycieli oraz podstawę i wysokość zadłużenia;
- zgromadzenie dowodów potwierdzających wszystkie podane przyczyny niewypłacalności;
- określenie, czy wobec zadłużonego prowadzone są postępowania sądowe, egzekucyjne oraz windykacyjne;
- ustalenie miesięcznych dochodów dłużnika wraz z ich podstawą oraz kosztami utrzymania;
- orientacyjne wycenienie wartości posiadanego majątku.
Z jakimi problemami na tym etapie najczęściej spotykają się zadłużeni konsumenci? Zwykle największą trudnością jest określenie, skąd pochodzi zadłużenie oraz jaka jest jego wysokość. Dzieje się tak ze względu na to, iż osoby zadłużone często zrywają wszelkie kontakty ze swoimi wierzycielami, nie odbierają lub niszczą otrzymywaną od nich korespondencję. Aby ustalić pochodzenie i wysokość zadłużenia, należy:
- skontaktować się z wierzycielem lub komornikiem,
- skierować zapytanie do sądu odnośnie do wszystkich toczących się przeciwko dłużnikowi postępowań (o ile ten zdaje sobie sprawę z tego, iż takie postępowania się toczą).
Dokumentami, które pomogą uzasadnić wniosek o upadłość konsumencką i które warto zgromadzić jeszcze przed jego sporządzeniem, są:
- wszelkie umowy potwierdzające zadłużenie,
- wezwania do zapłaty,
- nakazy zapłaty,
- wyroki,
- informacje od komornika,
- informacje od wierzycieli,
- informacje dotyczące cesji wierzytelności.
Dokumentami, które warto również zgromadzić, są także wszelkie dowody potwierdzające spłatę zobowiązań finansowych (rat kredytu, pożyczki itp.).
“Upadłość konsumencka” autorstwa Aleksandry Machowskiej
Jak powinien wyglądać prawidłowo sporządzony wniosek o upadłość konsumencką? Co powinno się w nim znaleźć?
Przygotowaniu wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy poświęcić należytą uwagę, pamiętając o tym, iż jest to szczegółowy i rozbudowany dokument, w którym znaleźć muszą się następujące informacje:
- imię i nazwisko dłużnika, jego miejsce zamieszkania, adres do korespondencji oraz numer PESEL. Jeżeli dłużnik nie posiada numeru PESEL, należy podać inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
- NIP dłużnika, jeżeli takowy posiadał w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;
- dokładne określenie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
- podanie okoliczności uzasadniających wniosek o ogłoszenie upadłości wraz z ich uprawdopodobnieniem;
- aktualny i zupełny wykaz majątku osoby zadłużonej wraz z szacunkową wyceną jego poszczególnych składników;
- spis wierzycieli z podaniem ich adresów oraz wysokością wierzytelności każdego z nich. Należy tu również dodać terminy zapłaty poszczególnych wierzytelności;
- dokładną listę wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu, w jakim wierzytelności te są przez dłużnika kwestionowane. Należy przy tym pamiętać, iż wskazanie dowolnej wierzytelności w podobnym spisie nie oznacza wcale, że została ona automatycznie uznana przez dłużnika;
- lista zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
- osiągnięte przychody oraz koszty poniesione w ciągu 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o upadłość, które to koszty związane były z utrzymaniem samego dłużnika oraz osób pozostających na jego utrzymaniu;
- wszelkie czynności prawne, jakich w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy przed dniem złożenia wniosku dokonał dłużnik, a których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;
- czynności prawne, jakie w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku zostały dokonane przez dłużnika, a których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa o wartości przekraczającej 10 000 zł;
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy zakończyć oświadczeniem o prawdziwości wszelkich danych zawartych w tymże wniosku.
Co dzieje się po ogłoszeniu przez sąd upadłości konsumenckiej? Jakie obowiązki spadają na upadłego?
Kiedy sąd ogłosi już upadłość konsumencką, sprawa zostaje skierowana do syndyka. Jego zadaniem będzie teraz zebranie informacji dotyczących majątku oraz stanu finansowego dłużnika. Art. 491(8) Prawa upadłościowego określa czynności syndyka po ogłoszeniu upadłości w następujący sposób:
- Po ogłoszeniu upadłości syndyk zwraca się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla upadłego z wnioskiem o udzielenie informacji dotyczących upadłego, mających wpływ na ocenę jego sytuacji majątkowej, w szczególności dotyczących okoliczności powodujących powstanie po stronie upadłego obowiązku podatkowego w okresie pięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, oraz zasięga informacji w Krajowym Rejestrze Sądowym, czy upadły jest wspólnikiem spółek handlowych, jak również czy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości sprawował funkcję członka organu spółek handlowych i czy w stosunku do tych spółek ogłoszono upadłość.
- Syndyk informuje sędziego-komisarza o niezgodności informacji uzyskanych w sposób, o którym mowa w ust. 1, z danymi podanymi przez upadłego we wniosku o ogłoszenie upadłości.
Następnie syndyk analizuje zgodność otrzymanych informacji z wnioskiem o upadłość konsumencką. Na tym właśnie etapie dłużnik ma obowiązek ściśle współpracować z syndykiem, a więc:
- wskazać lub wydać syndykowi cały posiadany majątek,
- przekazać syndykowi wszelkie niezbędne dokumenty,
- wykonywać pozostałe ciążące na nim obowiązki.
Po analizie zebranych informacji, syndyk wybiera sposób likwidacji masy upadłościowej w celu zaspokojenia wierzycieli w jak najpełniejszym stopniu.
