Samorząd Terytorialny – 04/2023

W kwietniowym numerze miesięcznika „Samorząd Terytorialny” poruszamy między innymi kwestie związane z nadużywaniem przez jednostki samorządu terytorialnego instytucji umowy drogowej jako umowy partycypacyjnej; prezentujemy argumenty przemawiające za i przeciw obniżeniu granicy wieku wyborczego; analizujemy obowiązki ustawowe jednostek samorządu terytorialnego związane z technicznym uzyskaniem dostępu do doręczeń elektronicznych.

Umowa drogowa – prawo a praktyka

• Maciej Górski – adwokat, partner i założycielkancelarii GPLF (Górski & Partners Law Firm), wyspecjalizowanej w obsłudze rynku nieruchomości, współprzewodniczący Sekcji Prawa Nieruchomości przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie.

Artykuł jest analizą normatywnej treści art. 16 ust. 1 i 2 ustawy o drogach publicznych. Przedstawia także zaobserwowane w praktyce problemy związane z jego stosowaniem. Umowa drogowa jest obecnie powszechnie stosowaną umową partycypacyjną. Obowiązek jej zawarcia nakładany jest w ramach procesu inwestycyjno-budowlanego, ale bardzo lakoniczna podstawa prawna, a także brak efektywności opłaty adiacenckiej doprowadziły w ostatnim czasie do znaczącego nadużywania tej instytucji przez jednostki samorządu terytorialnego. Inwestorzy niedrogowi są zobowiązywani do zawierania umów także wtedy, gdy brak jest do tego podstaw, a zakres wymaganej przebudowy lub budowy drogi często znacząco wykracza poza ustawowe ramy. Co więcej, zawierane są umowy nakładające na inwestorów obowiązek świadczeń pieniężnych (w miejsce wykonania budowy lub przebudowy drogi), które w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego należy uznać za nieważne. Niezależnie od tego gminy podejmują pozbawione podstawy prawnej działania mające na celu obciążanie inwestorów tzw. daninami drogowymi (tj. zryczałtowanymi opłatami) w miejsce obowiązku budowy lub przebudowy drogi publicznej.

Obniżenie wieku wyborczego w wyborach samorządowych

• Przemysław Mroczkowski – doktorant w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Przedmiotem artykułu jest analiza dopuszczalności obniżenia wieku uprawniającego do głosowania w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego. Główna hipoteza artykułu odnosi się do dopuszczalności obniżenia wieku uprawniającego do realizacji czynnego prawa wyborczego zarówno w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jak i w akcie podkonstytucyjnym. Punktem wyjścia do rozważań jest uznanie gwarancyjnego charakteru normy z art. 62 ust. 1 Konstytucji RP (dotyczącej wieku wyborczego). Analiza prawnicza zawiera wskazanie możliwej redakcji stosownych przepisów konstytucyjnych i ustawowych. Wzbogacona ona została o zestawienie argumentów natury politologicznej i socjologicznej, przemawiających zarówno za, jak i przeciw obniżeniu wieku wyborczego w wyborach lokalnych i regionalnych w Polsce.

Obowiązki ustawowe jednostek samorządu terytorialnego związane z technicznym uzyskaniem dostępu do doręczeń elektronicznych

• Anna Bohdan – adiunkt w Katedrze Polityki Regionalnej i Rynku Pracy na Politechnice Opolskiej.

Ustawa z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych wprowadziła nowe reguły doręczeń elektronicznych obowiązujące podmioty publiczne i niepubliczne. W ustawie uregulowano zasady i warunki doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej oraz kwestie wykorzystywania kwalifikowanej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego do wymiany korespondencji z podmiotami publicznymi. W pierwszej kolejności organy jednostek samorządu terytorialnego zobligowane zostały do podjęcia działań związanych z koniecznością spełnienia ustawowo określonych wymogów o charakterze techniczno-organizacyjnym, warunkujących funkcjonowanie nowego systemu doręczeń elektronicznych. Zobowiązano je przede wszystkim do realizacji obowiązków ustawowych związanych z technicznym uzyskaniem adresu do doręczeń elektronicznych powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego wraz z przyporządkowaną do niego skrzynką doręczeń oraz do wyznaczenia jej administratora.

Dopełnienie tych obowiązków pozwoli na doręczanie między sobą (podmiotami publicznymi) korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i usługi hybrydowej na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych oraz na doręczanie korespondencji z wykorzystaniem tych usług w kontaktach z podmiotami niepublicznymi, posiadającymi adresy do doręczeń elektronicznych wpisane do bazy adresów elektronicznych.

Ponadto w numerze ST 4/2023:

• Bartłomiej Małkiewicz
  • Elementy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – charakterystyka i wzajemne relacje
• Michał Kiedrzynek
  • Powstanie prawa do działki na terenie rodzinnego ogrodu działkowego
• Piotr Solka
  • Przebieg postępowania odrębnego w sprawie wniosku o przyznanie dodatku węglowego oraz dodatku dla gospodarstw domowych w praktyce organów wykonawczych gmin
• Jakub Dorosz Kruczyński, Marta Gerwatowska
  • Sprawne karanie za zanieczyszczenie powietrza jako instrument poprawy jakości życia – uwagi na tle karania za naruszenie przepisów „uchwały antysmogowej”
• Radosław Mędrzycki
  • Recenzja książki Asymmetric Information in Public Administration, red. D. Cendrowicz, A. Chrisidu-Budnik, Warszawa 2022