Rok 2019 to czas nowej Ordynacji podatkowej. Czy jej przepisy faktycznie zrewolucjonizują polski system podatkowy?

Obowiązująca dotychczas Ordynacja podatkowa wielokrotnie przechodziła już mniejsze i większe zmiany. Wynikało to w głównej mierze z dynamicznego rozwoju gospodarki oraz całego społeczeństwa. Ponieważ wprowadzanie dalszych poprawek stałoby się już zwyczajnie nieefektywnie, postanowiono stworzyć nową Ordynację podatkową, dostosowaną do dzisiejszych wymogów i czekających nas wyzwań. O jej skuteczności przekonamy się już w obecnym, 2019 roku.

Co wiemy o starej Ordynacji podatkowej?

Ordynacją podatkową nazywamy specjalną ustawę regulującą polskie prawo podatkowe oraz wszelkie zasady postępowania podatkowego. Zadaniem ordynacji jest m. in. określenie organów podatkowych wraz z ich właściwościami oraz zgromadzenie norm prawa karnego opisujących sankcje nakładane za łamanie przepisów Ordynacji. Przepisy te, o czym należy pamiętać, stosuje się wobec spraw związanych z podatkami, opłatami oraz należnościami poszczególnych podmiotów wobec budżetu państwa, a także wobec właściwych jednostek samorządu terytorialnego. Ordynacja podatkowa dotyczy również opłat skarbowych, opłat lokalnych i wszelkich innych spraw związanych z prawem podatkowym.

Problemy związane z dotychczas obowiązującą Ordynacją podatkową były doskonale znane zarówno przedsiębiorco, osobom fizycznym, jak i organom państwa. Ciągłe poprawianie kolejnych jej przepisów i dostosowywanie ich do wymogów dnia dzisiejszego przestało być efektywne. Zaistniała potrzeba uchwalenia nowej Ordynacji podatkowej, która będzie sobie  w stanie poradzić z oczekiwaniami i problemami zgłaszanymi przez wszystkie zainteresowane strony. Przyznała to również Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego, która zauważyła, iż mająca ponad 20 lat dotychczasowa Ordynacja podatkowa (obowiązywała od 29 sierpnia 1997 roku) przeszła już ponad 100 nowelizacji, co świadczy o jej niedostosowaniu do wymogów stawianych współcześnie aktom prawnym tego typu. Miejsce starego aktu zajęła nowa Ordynacja podatkowa zawierająca szereg zmian i w praktyce budująca od nowa zarówno polski system podatkowy, jak i same postępowania podatkowe.

Jakie zmiany wprowadza Ordynacja podatkowa 2019?

Zmiany w nowej Ordynacji podatkowej są niebagatelne. Polegają one m. in. na wprowadzeniu nowych instytucji podatkowych, z których większość w ogóle nie była wcześniej znana naszemu systemowi podatkowemu. Dużą część sprawdzających się do tej pory zasad podatkowych dodatkowo jeszcze zmodyfikowano, aby nadać im koniecznej aktualności.

Wśród nowych rozwiązań wprowadzanych przez Ordynację podatkową 2019 należy z pewnością wymienić: zasady ogólne prawa podatkowego, otwarty katalog praw i obowiązków podatnika, reprezentację w prawie podatkowym, przywrócenie terminu meterialnoprawnego, informacje i wsparcie dla podatnika, umorzenie podatku, korektę deklaracji w ramach postępowania podatkowego, mediację, umowę podatkową, środki zwalczania przewlekłości postępowania czy postępowania uproszczone oraz dotyczące bagatelnych kwot podatku. Oczywiście pełna lista zmian i nowości w Ordynacji podatkowej jest znacznie dłuższa. W całości można jednak ująć je w 10 najważniejszych punktów określających nasz system podatkowy na nowo. A punktami tymi są:

1. Możliwość wznowienia terminu na złożenie deklaracji PIT, CIT, VAT i innych.
2. Szybciej następujący moment przedawniania się podatków.
3. Niewszczynanie postępowań w przypadku zobowiązań nieprzekraczających 50 zł.
4. Wprowadzenie postępowania uproszczonego.
5. Możliwość zawarcia umowy podatkowej z urzędem skarbowym w sprawach spornych.
6. Możliwość wystąpienia o umorzenie nie tylko zaległości podatkowej, ale podatku w ogóle.
7. Możliwość wykonywania korekty deklaracji po wszczęciu postępowania podatkowego.
8. Wprowadzenie zakazu orzekania na niekorzyść podatnika.
9. Możliwość regulowania podatku (wraz z zaległościami, odsetkami i kosztami postępowania podatkowego) za inne osoby.
10. Możliwość rezygnacji z postępowania odwoławczego na rzecz skargi do sądu administracyjnego.

Znowelizowane przepisy w całości mają wejść w życie 1 stycznia 2021 roku. Widoczne w wymienionych wyżej punktach ułatwienia i uproszczenia dla podatników są ewidentne. Niektórzy eksperci wskazują jednak, iż główny nacisk w nowej Ordynacji podatkowej położono nie na ułatwienia dla podatników, a na uszczelnienie systemu podatkowego, co miejscami może powodować efekt odwroty od zamierzonego i zamiast do uproszczenia, doprowadzić do przeregulowania sytemu podatkowego.

Sprawdź także:

• prawo podatkowe
• podatki dochodowe
• postępowanie podatkowe