Prawo budowlane 2019. Spodziewany projekt nowelizacji już w marcu

Do gruntownego zmodyfikowania Prawa budowlanego kolejne rządy przygotowują się od co najmniej 10 lat. Kolejne koncepcje upadały, a komisje kończyły działanie pod wpływem protestów firm deweloperskich. To wszystko ma jednak ulec zmianie jeszcze w pierwszym kwartale 2019 roku, gdy Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przedstawi projekt nowelizacji Prawa budowlanego.

Fiasko kolejnych projektów

Na początku 2018 roku obecny rząd zrezygnował z dalszego prowadzenia trwających już od 10 lat prac nad projektem kodeksu urbanistyczno-budowlanego. Kodeks ten miał być jednolitym zbiorem przepisów określających prawa i obowiązki inwestorów budowlanych. Ta swoista „biblia inwestorów” miała zastąpić blisko 140 obowiązujących do dzisiaj ustaw i rozporządzeń, w tym i samo Prawo budowlane. Sam fakt prowadzenia prac nad tym kodeksem przez 10 lat wskazuje, że zadanie przekraczało możliwości kolejnych administracji, a zmieniająca się błyskawicznie rzeczywistość, wprowadzająca na rynek coraz to nowsze technologie, nie zamierzała czekać na efekty tak mocno rozciągniętego w czasie projektu.

Wstrzymanie prac nad kodeksem zbiegło się w czasie z zakończeniem przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przygotowań do stworzenia tzw. ustawy inwestycyjnej. Ustawa ta miała wprowadzić najpilniejsze poprawki do obowiązującego prawa budowlanego, w tym do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Z tego typu projektów ocalała jedynie obowiązująca od 22 sierpnia 2018 roku tzw. specustawa mieszkaniowa, której celem było wprowadzenie dużych ułatwień dla inwestorów. Ustawa ta ma obowiązywać do końca 2028 roku.

Prace komisji już na finiszu

Kończąc pracę nad innymi projektami, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju w czerwcu 2018 roku powołało zespół doradców mających na celu wsparcie ministerstwa w pracach nad założeniami reformy procesu inwestycyjno-budowlanego, systemu planowania oraz zagospodarowania przestrzennego. Celem ministerstwa jest wprowadzenie zmian w Prawie budowlanym oraz w Ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zmiany ta mają doprowadzić do znaczącego uproszczenia przepisów, skrócenia czasu trwania procesu inwestycyjno-budowlanego, zmniejszenia jego „represyjności”, a także na skutecznym powstrzymaniu postępującej dewastacji przestrzeni.

Działania pracującego nad tym specjalnego zespołu ekspertów, w którego skład wchodzą m. in. architekci, inżynierowie budownictwa, prawnicy, urbaniści i deweloperzy, mają zakończyć się na przełomie stycznia i lutego 2019 roku. Ich efektem będzie projekt nowelizacji Ustawy o planowaniu o zagospodarowaniu przestrzennym. Szczegółową treść tego projektu mamy poznać w marcu. Ministerstwo zapowiada, iż zależy mu na jak najszybszym poddaniu nowelizacji pod głosowanie i na wprowadzeniu w życie nowych przepisów. Szacuje się, iż zaczną one obowiązywać najpóźniej od początku 2020 roku, jednak możliwy jest również i taki scenariusz, że będzie to miało miejsce jeszcze w roku 2019.

Przewidywane zamiany w prawie budowlanym

Dopóki projekt nowelizacji nie zostanie ukończony i upubliczniony, możemy jedynie snuć pewne przypuszczenia co do znajdujących się w nim zmian. Jak wynika z wypowiedzi Artura Sobonia – Sekretarza Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, możemy spodziewać się wykorzystania niektórych rozwiązań ze wspomnianej już ustawy inwestycyjnej. Wśród nich znajdzie się najprawdopodobniej zamiana dotyczące projektu budowlanego. Zgodnie z przewidywaniami, nowelizacja wprowadzi obowiązek dołączania do wniosku o pozwolenie na budowę lub do zgłoszenia budowy wyłącznie projektu zagospodarowania terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego. Dzięki temu inwestor będzie mógł zacząć budowę znaczenie wcześnie, a same projekty techniczne zgłaszałby dopiero na etapie zawiadamiania o zakończeniu robót budowlanych bądź też starania się o pozwolenie na użytkowanie.

Ważną zmianą, jakiej należy się spodziewać po zapowiedziach Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, będzie wprowadzenie przepisów regulujących procedurę legalizacji samowoli budowlanej datowanej na lata wcześniejsze niż 1995 rok. W nowelizacji mają również znaleźć się przepisy umożliwiające uzyskanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie dla części obiektu budowlanego oraz części obiektów objętych jedną decyzją o pozwoleniu na budowę.

Za ważmy element spodziewanej nowelizacji należy uznać również zawarcie w przepisach mechanizmu pozwalającego na zapobieganie nielegalnemu użytkowaniu obiektów budowlanych oraz ignorowaniu wezwań organu do zaprzestania dalszego użytkowania takich obiektów.