Aktualności, Porady6 grudnia 20219 grudnia 2021

Polski Ład a rolnictwo – najważniejsze zmiany dla rolników

Jak zapowiedział w połowie czerwca premier Mateusz Morawiecki, w ramach Polskiego Ładu przygotowano wiele programów ważnych dla rolnictwa. Prezes Jarosław Kaczyński podkreślił, że dzięki tym działaniom poziom życia na wsi będzie porównywalny z tym w mieście. Na liście pomysłów znajdują się korzystne rozwiązania podatkowe, socjalno-prawne i spadkowe. PiS planuje również przygotowanie ustawy rolnej, która oddzieli gospodarstwa rolne od dużych przedsiębiorstw.

Propozycje dla rolnictwa

Najważniejsze zmiany, które w ramach rządowego programu Polski Ład będą służyć wspieraniu rolnictwa i rozwojowi obszarów wiejskich to:

Nowy system ubezpieczeń upraw dla rolników.
Dopłaty powyżej średniej unijnej.
Dodatkowe środki na magazyny do przechowywania płodów rolnych.
Zwalczanie ASF i odbudowa produkcji trzody chlewnej.
Wsparcie dla gospodarstw rodzinnych.
Bezpośrednia sprzedaż produktów rolniczych o wartości do 100 tys.
Zniesienie pozwolenia na budowę dla budynków rolniczych o powierzchni do 300 m².

Nowy system ubezpieczeń upraw dla rolników

Według planów nie będzie to rewolucja systemowa, ale dopłaty dla rolników związane z anomaliami pogodowymi zostaną znacznie zwiększone. Wyniosą one 1,4 mld 420 ml zł, czyli o około pół miliarda złotych więcej niż obecnie.

Dopłaty powyżej średniej unijnej

Jak zaznacza Jarosław Kaczyński, polska Polski Ład zapewni rolnikom traktowanie na równi z rolnikami z innych krajów UE. W tej perspektywie budżetowej dotacje do produkcji będą zgodne ze średnią UE. W przypadku rolników korzystających z płatności z tytułu dobrostanu zwierząt, będą one znacznie wyższe, nawet do 300 euro na hektar.

Dodatkowe środki na magazyny do przechowywania płodów rolnych

Nowe centra magazynowe i logistyczne będą dodatkowym wsparciem dla polskich rolników. W ramach nowego programu dla rolnictwa 4,5 mld zł zostanie przeznaczone na magazyny, w których będzie można przechowywać produkty, by później sprzedać je po lepszych cenach. Rolnicy, którzy będą przechowywać swoje plony, utworzą agroport, czyli port, który będzie pod kontrolą spółki Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, co wyeliminuje konieczność korzystania z usług innych pośredników.

Zwalczanie ASF i odbudowa produkcji trzody chlewnej.

Rząd planuje również kontynuację walki z afrykańskim pomorem świń (ASF) oraz odbudowę trzody chlewnej. Rolnicy otrzymywaliby również dopłaty za szkody łowieckie, które wypłacałaby Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Jarosław Kaczyński wskazuje na skuteczność metody, która sprawdziła się w Niemczech i Danii, czyli polowania na dziki, które roznoszą tę chorobę.

Wsparcie dla gospodarstw rodzinnych

Rząd chce wspierać wszelkiego rodzaju działania indywidualnych gospodarstw rolnych, rodzin i społeczności wiejskich. Zapowiada wprowadzenie dotacji motywacyjnych, np. dla rolników, którzy chcą zrestrukturyzować małe gospodarstwo lub przejść na rolnictwo ekologiczne.

Znaczne dofinansowanie mają również otrzymać młodzi rolnicy i rolnicy w fazie rozpoczynania działalności.

Bezpośrednia sprzedaż produktów rolnych do 100 000 PLN

Nowy Ład ma również na celu rozwiązanie problemu nadmiernej rozbieżności między cenami płaconymi rolnikom a cenami produktów oferowanych konsumentom. Duża różnica w łańcuchu pośredników ma być zlikwidowana poprzez stworzenie odpowiednich targów, także w większych miastach, tak aby rolnik mógł sprzedawać swoje produkty bezpośrednio, nawet do 100 tys. rocznie bez podatku. W planach jest również budowa centrów magazynowych, które będą wspierać ten handel, a spółdzielnie będą miały możliwość sprzedaży swoich udziałów inwestycyjnych.

Zniesienie pozwolenia na budowę dla budynków rolniczych o powierzchni do 300 m²

W przypadku budowy budynków gospodarczych o powierzchni do 300 m² wymagane będzie tylko jedno zgłoszenie budowy, co znacznie przyspieszy rozwój gospodarstwa. Ponadto rząd planuje przyznać dotację w wysokości 15 tys. zł na budowę zbiornika retencyjnego w gospodarstwie rolnym. Jak podkreślił szef rządu, propozycje dotyczące rolnictwa i obszarów wiejskich są wyrazem wolności, sprawiedliwości, suwerenności i solidarności.

Nowy Ład a rzeczywistość

W Polsce jest prawie 1,5 mln gospodarstw rolnych, z czego ponad 90 proc. to gospodarstwa indywidualne. Ich średnia powierzchnia upraw wynosi zaledwie 12 hektarów i to, co do niedawna było uważane za wadę w porównaniu z dużymi gospodarstwami w Europie Zachodniej, teraz może stać się naszą zaletą, ponieważ konsumenci coraz chętniej kupują regionalne i zdrowe produkty z małych gospodarstw, w których rolnik zwraca uwagę na jakość.

Oprócz licznych dopłat, zmiany planowane przez rząd przewidują również łączenie się rolników w większe grupy producenckie oraz przechodzenie na emeryturę bez konieczności przekazywania gospodarstwa. Rolnicy zwracają jednak uwagę, że rozwiązania te mają niewiele wspólnego z rzeczywistością i aktualnymi problemami obszarów wiejskich. Jak mówią, obecnie nie ma problemu z dziedziczeniem, ale z faktem, że ktoś, kto nie ma spadkobiercy i chce przejść na emeryturę, nie może nadal prowadzić swojego gospodarstwa jak przedsiębiorca i przy okazji zarabiać na emeryturę.

Nowy system ubezpieczeń i dopłat także nie rozwiązuje problemu związanego ze zmianami klimatu. Ubezpieczyciele od dawna podkreślają potrzebę ponownego zdefiniowania podejścia ubezpieczeniowego do szkód w rolnictwie spowodowanych zmianami klimatu, ale problemu tego nie da się rozwiązać bez działań prewencyjnych. Podkreślają, że konieczny jest powrót do takich gatunków roślin, które są odporne na zmiany klimatu, oraz zmiana w podejściu do gospodarki wodnej.

Rząd wspomina też o ułatwieniach w rejestracji maszyn, ale okazuje się, że to kolejny chybiony pomysł, bo w gospodarstwie rejestruje się tylko ciągniki, które poruszają się po drogach. Inne maszyny, takie jak kombajny, opryskiwacze itp. nie podlegają jak dotąd obowiązkowi rejestracji. Ponadto obiecuje się wyrównanie dopłat dla rolników w ciągu dwóch lub trzech lat, co oznacza, że gospodarstwo do 30 ha otrzyma mniej, ponieważ tego typu gospodarstwa otrzymują obecnie wyższe dopłaty niż średnia europejska. Rolnicy protestują również przeciwko wysokim cenom nawozów, za które obwiniają państwowe spółki skarbu państwa.

Z drugiej strony, każdy, kto nie jest rolnikiem, ale prowadzi własną działalność gospodarczą, czuje się pokrzywdzony przez rząd. Przedsiębiorcy nie mogą liczyć na tak wiele możliwości uzyskania dotacji, jak rolnicy. Innym punktem spornym od wielu lat są bardzo niskie składki KRUS, które pozostają niezmienione. Coraz więcej osób jest zdania, że Nowy Ład jest pogwałceniem zasady równości wobec prawa. Rolnik otrzymuje dodatkowe dotacje, rekompensaty i może sprzedać do 100.000 euro bez podatku, podczas gdy przeciętny sprzedawca jest zobowiązany do założenia działalności gospodarczej i płacenia składek od dochodu i podatku. Rządowi zarzuca się, że stale wprowadza zmiany bez dialogu z obywatelami.