Podatek minimalny CIT. Czym jest, ile wynosi i jak go obliczyć?

Wprowadzenie podatku minimalnego CIT stanowi znaczący punkt zwrotny w polskim systemie podatkowym dla osób prawnych, wprowadzając kluczowe zmiany w zakresie ich zobowiązań podatkowych. Chociaż przepisy dotyczące tej daniny formalnie weszły w życie na początku 2022 roku, ich pełne zastosowanie zostało odroczone do końca 2023 roku dzięki nowelizacji ustawy. Oznacza to, że od 1 stycznia 2024 roku przedsiębiorstwa będą musiały zacząć stosować te przepisy, co czyni rok 2024 pierwszym rokiem, w którym podatek minimalny stanie się wymogiem. Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację podatników, dla których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Zgodnie z art. 38ec. ust. 2 ustawy o CIT w takim przypadku zwolnienie od podatku minimalnego będzie miało zastosowanie do końca tego roku podatkowego, nawet jeśli rozpocznie się on przed 1 stycznia 2024 roku, a zakończy po 31 grudnia 2023 roku. Ta sytuacja wprowadza dodatkowy poziom złożoności w planowaniu podatkowym przedsiębiorstw, wymagając od nich dokładnej analizy oraz przygotowania na obecne zmiany.

“CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość” autorstwa Pawła Małeckiego i Małgorzaty Mazurkiewicz

Czym jest podatek minimalny CIT?

Podatek minimalny CIT wprowadza w polskim systemie podatkowym nową, dodatkową formę obciążenia dla przedsiębiorstw, działającą równolegle do tradycyjnego podatku dochodowego od osób prawnych. Ta nowa danina, znana również jako podatek od spółek, ma na celu ograniczenie praktyk umożliwiających unikanie opodatkowania przez przedsiębiorców, którzy nie płacą CIT na standardowych zasadach z powodu wykazywanych strat. To innowacyjne rozwiązanie podatkowe, które zaczęło obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, różni się od podatku od przychodów z budynków i nie wymaga wpłacania zaliczek w trakcie roku podatkowego. Zamiast tego, podatek ten będzie obliczany raz do roku i uiszczany w terminie składania zeznania rocznego, co stanowi istotną zmianę w sposobie rozliczania oraz wpłacania podatków przez przedsiębiorstwa. Nowe regulacje wymagają od podatników dokładnego wykazania podstawy opodatkowania, dokonania ewentualnych pomniejszeń oraz obliczenia kwoty należnego podatku minimalnego w zeznaniu rocznym wprowadzając dodatkowe obowiązki sprawozdawcze dla przedsiębiorstw.

Jakie podmioty obowiązuje podatek minimalny?

Podatek minimalny dotyczy spółek oraz grup kapitałowych zarejestrowanych na terenie Polski, jak również zagranicznych oddziałów firm operujących na polskim rynku, które odpowiadają następującym kryteriom:

poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1 albo art. 7a ust. 1, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 2%.

Kogo nie dotyczy podatek minimalny CIT?

Podatek minimalny CIT nie obejmuje następujących podmiotów:

Przedsiębiorstw w pierwszym roku działalności oraz przez dwa kolejne lata podatkowe następujące bezpośrednio po nim.
Podmiotów działających jako przedsiębiorstwa finansowe, zdefiniowane w art. 15c ust. 16 ustawy o CIT.
Firm, które w danym roku podatkowym odnotowały spadek przychodów o co najmniej 30% w porównaniu do roku poprzedniego.
Spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej, gdzie jedna spółka posiada co najmniej 75% udziałów w pozostałych spółkach grupy, pod warunkiem, że wszystkie spółki mają ten sam rok podatkowy i łączny dochód grupy w stosunku do przychodów przekracza 2%.
Tzw. małych podatników.
Spółek zajmujących się gospodarką komunalną.
Podmiotów w trakcie upadłości lub w procesie likwidacji.
Podmiotów głównie oferujące usługi w sektorze ochrony zdrowia.
Firm, których marża zysku przekroczyła 2% w jednym z ostatnich trzech lat podatkowych.

Oczywiście nie są to wszystkie podmioty, dlatego zainteresowani pełną listą powinni zapoznać się z art. 24ca. ust. 14 ustawy o CIT.

Książki o CIT
w sklepie internetowym Profinfo.pl

Ile wynosi i jak obliczyć podatek minimalny?

Obliczenie minimalnego podatku dochodowego CIT wymaga dokładnej analizy finansowej przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem specyficznych składników, które tworzą podstawę opodatkowania. Stawka tego podatku została ustalona na poziomie 10%, a jego podstawa kalkulowana jest na podstawie kilku kluczowych elementów.

Pierwszym z nich jest 1,5% wartości przychodów generowanych z działalności operacyjnej przedsiębiorstwa, czyli tych, które pochodzą ze źródeł innych niż zyski kapitałowe, osiągniętych w danym roku podatkowym. Do tego należy dodać tzw. “nadmierne” koszty, wynikające z finansowania dłużnego oraz z usług niematerialnych, ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych. Kluczowe tutaj są koszty finansowania dłużnego przewyższające 30% wartości EBITDA podatnika oraz koszty usług lub praw niematerialnych, przekraczające sumę 3 mln PLN oraz 5% wartości EBITDA.

Podatnicy mają również możliwość skorzystania z uproszczonej metody kalkulacji podstawy opodatkowania, która równa się 3% całkowitych przychodów z działalności operacyjnej uzyskanych w roku podatkowym. Aby jednak zastosować to uproszczenie, konieczne jest poinformowanie o tym fakcie właściwego organu podatkowego poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia w zeznaniu podatkowym za dany rok podatkowy. Wybór tej metody jest strategiczną decyzją podatnika, która może wpłynąć na ostateczną wysokość zobowiązań podatkowych.