Fajerwerki w Sylwestra 2024/2025 a przepisy. Czy można strzelać petardami?
Sylwester i Nowy Rok to czas, kiedy na nocnym niebie królują fajerwerki, zapewniając niezwykłe widowiska wizualne oraz akustyczne. Każdego roku tysiące osób sięga po petardy, rakiety czy rzymskie ognie, by w niezapomniany sposób uczcić nadejście kolejnego roku. Niestety, z każdym rokiem rośnie też liczba wypadków związanych z niewłaściwym obchodzeniem się z materiałami pirotechnicznymi. Oparzenia, uszkodzenia mienia, a nawet tragiczne w skutkach zdarzenia to realne konsekwencje ignorowania zasad bezpieczeństwa. Pojawia się więc pytanie, jakie regulacje prawne obowiązują w Polsce w związku z używaniem fajerwerków? Czy w Sylwestra możemy bez przeszkód korzystać z tych materiałów?
Czy strzelanie petardami jest dozwolone?
Strzelanie petardami w Polsce jest regulowane przez przepisy prawa miejscowego oraz przepisy porządkowe ustanowione na podstawie obowiązujących ustaw. Zgodnie z art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, rady gmin mogą wydawać przepisy porządkowe w zakresie nieuregulowanym w innych ustawach, jeżeli jest to konieczne dla ochrony życia, zdrowia, porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Oznacza to, że legalne używanie fajerwerków w przestrzeni publicznej może być ograniczone do wyznaczonych dni, tradycyjnie 31 grudnia i 1 stycznia, podczas obchodów Sylwestra i Nowego Roku. Poza tymi datami ich używanie na terenach publicznych, takich jak ulice czy parki, jest zabronione i może skutkować interwencją policji. Na terenach prywatnych fajerwerki mogą być używane, pod warunkiem przestrzegania zasad bezpieczeństwa.
w sklepie internetowym Profinfo.pl
Ograniczenia te znajdują również odzwierciedlenie w art. 60 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Przepis ten umożliwia wojewodom wydawanie rozporządzeń porządkowych w przypadkach, gdy jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia, mienia lub zapewnienia porządku publicznego. Takie rozporządzenia mogą przewidywać kary grzywny za ich naruszenie. Z kolei kwestie związane z używaniem fajerwerków w pobliżu lotnisk i w przestrzeni powietrznej są regulowane Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 sierpnia 2020 r. (Dz. U. poz. 1360). Dokument ten precyzuje zasady organizowania pokazów pirotechnicznych w strefach przestrzeni powietrznej, określając m.in. odległości, w jakich mogą być one używane, oraz procedury uzyskiwania zgody na ich organizację.
W sytuacjach, gdy planowany pokaz pirotechniczny wykracza poza standardowe ramy czasowe lub ma miejsce w szczególnie chronionych strefach, konieczne jest uzyskanie stosownych zezwoleń od właściwych organów, takich jak lokalne władze lub Polska Agencja Żeglugi Powietrznej. Regulacje te mają na celu ochronę zdrowia i życia obywateli, a także minimalizowanie zagrożeń związanych z używaniem fajerwerków.
Jakie są sankcje za nielegalne używanie fajerwerków?
Nieprzestrzeganie regulacji prawnych dotyczących fajerwerków może wiązać się z poważnymi konsekwencjami finansowymi oraz prawnymi.
Zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2119 z późn. zm.).
- § 1. Osoba, która krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
- § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 ma charakter chuligański lub został popełniony przez osobę będącą pod wpływem alkoholu, środków odurzających lub innych podobnie działających substancji, sprawca również podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
- § 3. Podżeganie i pomocnictwo w takich działaniach są również karalne.
Art. 54 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2119 z późn. zm.) mówi, że kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany.
Nieodpowiedzialne obchodzenie się z fajerwerkami, które skutkuje wyrządzeniem szkód na mieniu lub zdrowiu innych osób, może prowadzić do odpowiedzialności cywilnej. Sprawca zobowiązany jest wówczas do naprawienia wyrządzonych szkód i zapłaty odszkodowania. W skrajnych przypadkach, takich jak spowodowanie lekkiego, średniego lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu obowiązują art. 156 oraz art. 157 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
Klasyfikacja materiałów pirotechnicznych i zasady ich użytkowania
Materiały pirotechniczne dostępne w Polsce są sklasyfikowane według kategorii określających sposób ich używania, przeznaczenie oraz poziom zagrożenia, zgodnie z art. 62c ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2378). Klasyfikacja ta obejmuje wyroby pirotechniczne widowiskowe, wyroby przeznaczone do użytku teatralnego oraz pozostałe wyroby pirotechniczne.
Wśród wyrobów pirotechnicznych widowiskowych wyróżnia się cztery klasy:
- F1: Produkty o bardzo niskim stopniu zagrożenia, przeznaczone do użytku w budynkach oraz na zamkniętych obszarach na zewnątrz budynków, charakteryzujące się nieistotnym poziomem hałasu.
- F2: Produkty o niskim stopniu zagrożenia, przeznaczone do użytku na zamkniętych obszarach na zewnątrz budynków, o niskim poziomie hałasu.
- F3: Produkty o średnim stopniu zagrożenia, przeznaczone do użytku na dużych, otwartych przestrzeniach, które są nieszkodliwe dla zdrowia pod względem poziomu hałasu.
- F4: Produkty przeznaczone do zastosowań profesjonalnych, charakteryzujące się wysokim stopniem zagrożenia i wymagające obsługi wyłącznie przez osoby posiadające wiedzę specjalistyczną.
Wyroby przeznaczone do użytku teatralnego podzielono na dwie klasy:
- T1: Produkty o niskim stopniu zagrożenia, przeznaczone do użytku amatorskiego.
- T2: Produkty wymagające wiedzy specjalistycznej do obsługi.
Pozostałe wyroby pirotechniczne obejmują:
- P1: Produkty o niskim stopniu zagrożenia, które nie należą do wyrobów klas F1-F3 ani T1.
- P2: Produkty wymagające wiedzy specjalistycznej, które nie są sklasyfikowane jako wyroby klas F4 ani T2.
Zgodnie z art. 62ca ww. ustawy, produkty z klasy P1 do pojazdów mogą być udostępniane wyłącznie jako zamontowane w pojeździe lub w formie części zamiennych. Ponadto produkty klas F4, T2 i P2 mogą być sprzedawane jedynie osobom posiadającym wiedzę specjalistyczną, co jest potwierdzone odpowiednim zaświadczeniem zawodowym, zgodnie z art. 62c ust. 2.
Produkty z kategorii F1, F2, F3, T1 i P1 są dostępne dla osób bez specjalnych kwalifikacji, pod warunkiem przestrzegania instrukcji producenta oraz obowiązujących przepisów prawa. Do tej grupy należą popularne zimne ognie, petardy, rakiety oraz wyrzutnie, które są przeznaczone do użytku amatorskiego. Z kolei profesjonalne materiały pirotechniczne z kategorii F4, T2 i P2 wymagają szczególnej ostrożności, wiedzy specjalistycznej i odpowiednich zezwoleń.
sprawdź nowości wydawnicze
Projekt ustawy „Stop łańcuchom” – czy fajerwerki będą zakazane?
W ciągu ostatnich miesięcy w polskim Sejmie toczą się dyskusje na temat obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 700). Zakłada on wprowadzenie zakazu używania fajerwerków hukowych, czyli wyrobów pirotechnicznych widowiskowych klasy F2 oraz klasy F3, które obejmują większość popularnych fajerwerków, takich jak petardy, wyrzutnie czy rakiety. Wyjątkiem miałyby być produkty klasy F1, takie jak zimne ognie, charakteryzujące się niskim poziomem hałasu oraz minimalnym ryzykiem. Na chwilę obecną projekt nie został jednak zatwierdzony.
