e-Doręczenia i ustawa o doręczeniach elektronicznych. Kiedy wejdą w życie i jakich zmian możemy się dzięki nim spodziewać?
Jeden z elementów funkcjonowania administracji publicznej odchodzi do przeszłości. Korespondencja w formie tradycyjnej, kojarzona nierozerwalnie ze sprawami urzędowymi, sądami czy innymi organami państwowymi, już wkrótce zostanie zastąpiona przez e-Doręczenia. Projekt wprowadzający tę zmianą miał wprawdzie wejść w życie 1 lipca tego roku, jednak pandemia pokrzyżowała plany jego autorom. Nowa data to 5 października 2021. Jakie zmiany przyniesie nam ten właśnie dzień?
Cele i założenia projektu e-Doręczeń. W jaki sposób wprowadzająca go ustawa o doręczeniach elektronicznych zmieni naszą rzeczywistość?
Projekt e-Doręczeń przez administrację rządową określany jest mianem jednego z najważniejszych cyfrowych projektów ostatnich lat. Jego zadaniem jest wprowadzenie kontaktów na linii urząd – obywatel na zupełnie nowy, niedostępny wcześniej poziom. Jego rozmiar doskonale obrazuje lista podmiotów zaangażowanych w e-Doręczenia, do których należą:
- Kancelaria Prezesa Rady Ministrów – instytucja odpowiedzialna za wdrożenie projektu,
- Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii oraz Urząd Komunikacji Elektronicznej – partnerzy projektu,
- Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Sprawiedliwości, Ministerstwo Finansów, Centralny Ośrodek Informatyki, Instytut Logistyki i Magazynowania Maszyn, Poczta Polska, Podlaski Urząd Wojewódzki – podmioty współpracujące.
Wartość całego projektu szacowana jest na blisko 80 mln złotych, z czego aż 67 mln pochodzi ze środków Unii Europejskiej. A wszystko to w ramach programu „Od papierowej do cyfrowej Polski”. Jakie cele postawili sobie autorzy projektu e-Doręczenia?
O tym, że usługi publiczne powinny być świadczone również (lub przede wszystkim) w formie cyfrowej, wiemy wszyscy. Tak też brzmi jedno z założeń twórców projektu, którzy z jego pomocą postanowili wdrożyć w życie kolejną odsłonę idei e-Usług. Ich celem było wprowadzenie cyfrowej alternatywy dla tradycyjnej komunikacji w formie papierowej pomiędzy obywatelami (w tym również przedsiębiorcami) a administracja państwową. Nowa, elektroniczna postać tej komunikacji ma być:
- przyjazna i bezpieczna w użytkowaniu;
- skuteczna – ma posiadać tę samą wagę prawną, co przesyłka polecona za zwrotnym potwierdzenie odbioru lub z doręczeniem osobistym;
- niezawodna – niezawodność tę ma zapewniać dostawca usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego;
- interporacyjna – zgodna z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego – eIDAS i unijnym Planem działań na rzecz administracji elektronicznej 2020 – Tallinn Declaration on eGoverment 2017 r.
Bardzo ważnymi cechami projektu e-Doręczeń będzie również to, iż:
- komunikację elektroniczną w ramach wprowadzonego systemu będzie mógł zainicjować nie tylko organ publiczny (urząd), ale też obywatel – nie będzie to jednostronne odbieranie doręczeń wysłanych przez administrację, ale także przesyłanie dokumentów w formie elektronicznej do odpowiednich urzędów;
- obejmie również osoby wykluczone cyfrowo, a więc nie korzystające z internetu i urządzeń do jego obsługi – projekt e-Doręczeń przewiduje tzw. usługę hybrydową, która umożliwia odbiór tradycyjnych przesyłek pocztowych, mimo zachowania cyfryzacji całej korespondencji.
Pierwotnie, jak już wspominaliśmy, projekt e-Doręczenia miał wejść w życie z dniem 1 lipca 2021. Moment ten został jednak przesunięty, zarówno ze względu na pandemię, jak i z chęci jeszcze lepszego przygotowania się do jego wprowadzenie. Jak obecnie wygląda harmonogram prac nad wdrożeniem e-Doręczeń?
Harmonogram realizacji projektu e-Doręczenia. Kiedy możemy spodziewać się wejścia w życie ustawy o doręczeniach elektronicznych?
Za sprawą ustawy z dnia 15 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o doręczeniach elektronicznych, która to nowelizacja wprowadziła zmiany w treści przepisów przejściowych, dostosowujących oraz przepisu końcowego ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320 ), wprowadzono kilka zmian w projekcie e-Doręczeń. Zmianami tymi są:
- wydłużenie do 5 lipca 2022 r. terminu, w którym podmioty niepubliczne wpisane do rejestru przedsiębiorców obowiązane są do zrealizowania obowiązku posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych;
- wydłużenie do 31 stycznia 2023 r. terminu, po upływie którego podmioty niepubliczne składające wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej obowiązane są do przekazania danych niezbędnych do utworzenia adresu do doręczeń w ramach publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo adresu do doręczeń elektronicznych powiązanego z kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego;
- wydłużenie do 5 lipca 2022 r. terminu, od którego organy władzy publicznej oraz ZUS, KRUS i NFZ będą zobowiązane stosować przepisy ustawy o doręczeniach elektronicznych w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej;
- przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy o doręczeniach elektronicznych na dzień 5 października 2021 r.;
- wydłużenie do 5 sierpnia 2021 r. terminu, do którego operator wyznaczony w rozumieniu przepisów ustawy Prawo pocztowe będzie zobowiązany przedłożyć Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej projekt cennika dla publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej oraz regulaminu świadczenia tych usług.
Nowelizacja ustawy wprowadzającej e-Doręczenia przyjęta została przez Sejm 15 czerwca, poparta przez Senat 18 czerwca, a 22 czerwca podpisana przez Prezydenta.