Wykaz skrótów | str. 9

Słowo wstępne | str. 13

Rozdział 1
Jednostki samorządu terytorialnego - w kręgu podstawowych pojęć i zasad | str. 15

1.1. Podstawy prawne działania jednostek samorządu terytorialnego | str. 15

1.2. Prawne determinanty wspólnoty samorządowej i podstawowe zasady kształtujące jej ustrój | str. 18

1.3. Formy realizacji zasady jawności w jednostkach samorządu terytorialnego i dostęp do informacji publicznej - wybrane zagadnienia | str. 26

1.4. Organy jednostek samorządu terytorialnego i zakres ich zadań - zagadnienia ustrojowe | str. 34

1.4.1. Uwagi wstępne | str. 34

1.4.2. Kolegialny organ stanowiący i kontrolny | str. 35

1.4.3. Monokratyczny i kolegialny organ wykonawczy | str. 45

Rozdział 2
Mechanizmy uczestnictwa mieszkańców w sprawowaniu władzy we wspólnocie lokalnej | str. 54

2.1. Uwagi wstępne | str. 54

2.2. Młodzieżowa rada gminy | str. 55

2.3. Gminna rada seniorów oraz rada seniorów jednostki pomocniczej | str. 56

2.4. Obligatoryjne i fakultatywne konsultacje społeczne | str. 60

2.5. Budżet partycypacyjny - finansowy mechanizm partycypacji społecznej | str. 64

2.6. Fundusz sołecki w świetle nowych regulacji prawnych | str. 66

2.7. Zarządzanie wspólnotą lokalną w jednostkach pomocniczych gminy | str. 70

2.8. Inicjatywa lokalna i uchwałodawcza | str. 73

2.9. Referendum lokalne - ogólne założenia | str. 78

Rozdział 3
Organizacja wewnętrzna organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego | str. 83

3.1. Przewodniczący organu stanowiącego i jego zastępcy | str. 83

3.1.1. Uwagi wstępne | str. 83

3.1.2. Wybór, odwołanie i rezygnacja z funkcji | str. 87

3.1.3. Zakres zadań i kompetencji przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady/sejmiku | str. 93

3.2. Komisje rady/sejmiku | str. 100

3.2.1. Uwagi wstępne | str. 100

3.2.2. Rodzaje komisji - stałe i doraźne | str. 101

3.2.3. Skład osobowy komisji | str. 112

3.2.4. Formy i tryb działania komisji | str. 114

3.2.5. Struktura wewnętrzna komisji | str. 115

3.2.6. Kluby radnych | str. 117

Rozdział 4
Prawa i obowiązki radnego o charakterze ustrojowym | str. 119

4.1. Nabycie i utrata mandatu radnego | str. 119

4.1.1. Uwagi wstępne | str. 119

4.1.2. Wybór radnego | str. 120

4.1.3. Przesłanki, forma i skutki prawne wygaśnięcia mandatu radnego | str. 126

4.1.4. Wybory uzupełniające | str. 133

4.1.5. Ponowne obsadzenie mandatu | str. 133

4.1.6. Wybory przedterminowe | str. 134

4.2. Utrzymywanie stałej więzi z mieszkańcami oraz składanie interpelacji i wniosków | str. 135

4.2.1. Uwagi wstępne | str. 135

4.2.2. Wnioski i interpelacje o charakterze interwencyjnym | str. 136

4.2.3. Dyżury radnych | str. 138

4.2.4. Działania inicjujące | str. 139

4.2.5. Działania opiniodawczo-konsultacyjne | str. 139

4.2.6. Działania o charakterze organizacyjnoprawnym | str. 140

4.2.7. Działania o charakterze informacyjnym | str. 140

4.2.8. Złożenie skargi przez radnego w imieniu mieszkańca | str. 140

4.3. Uczestniczenie radnego w pracach organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów wewnętrznych | str. 143

4.3.1. Uwagi wstępne | str. 143

4.3.2. Udział w pracach rady/sejmiku | str. 143

4.3.3. Udział radnego w pracach komisji organów stanowiących | str. 153

Rozdział 5
Prawa i obowiązki radnego o charakterze materialno-finansowym oraz przepisy antykorupcyjne | str. 156

5.1. Uwagi wstępne | str. 156

5.2. Diety oraz zwrot kosztów podróży | str. 157

5.3. Ochrona stosunku pracy radnego jednostki samorządu terytorialnego | str. 162

5.4. Status funkcjonariusza publicznego | str. 167

5.5. Oświadczenia majątkowe i lustracyjne radnych | str. 171

5.6. Zakaz zatrudniania radnego i wykonywania określonych funkcji przez radnego | str. 176

5.7. Zakaz podejmowania dodatkowych zajęć, otrzymywania darowizn oraz powoływania się na swój mandat | str. 180

5.8. Zakaz głosowania - interes prawny radnego | str. 181

5.9. Zasada incompatibilitas | str. 185

5.10. Zakazy dotyczące działalności gospodarczej | str. 186

Wzory uchwał | str. 189

Przykładowe schematy działań | str. 261

Bibliografia | str. 273