Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr

Bogusław Lackoroński

Zobacz spis treści

Wydanie: 1

Liczba stron: 408

Więcej informacji

Opis publikacji Informacje Spis treści Autorzy Tagi Opinie

Opis publikacji

Nagroda w konkursie Złote Skrzydła Dziennika Gazety Prawnej.

Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr to zagadnienie, które - choć wydaje się mało eksponowane, a nawet trudno uchwytne w nauce - ma bardzo duże znaczenie w praktyce. Przykładowo, gdy zostanie spowodowana śmierć osoby fizycznej (np. w wypadku czy katastrofie), to zmarły był poszkodowany w wyniku bezpośredniego naruszenia jego dóbr, natomiast członkowie jego najbliższej rodziny mogą doznać zarówno szkód majątkowych, jak i niemajątkowych w wyniku pośrednich naruszeń, mimo tego że działanie czynnika sprawczego, który spowodował śmierć osoby fizycznej, nie był skierowany przeciwko nim. Przywołana sytuacja jest jedną z najczęstszych, w których zachodzi konieczność rozstrzygania o roszczeniach odszkodowawczych wynikłych z pośrednich naruszeń dóbr.

Książka jest pierwszym w polskiej doktrynie prawa cywilnego tak szerokim opracowaniem zagadnienia odpowiedzialności cywilnej za pośrednie naruszenia dóbr. Zgodnie z jej główną tezą odpowiedzialność cywilna może powstać bez względu na to, czy do naruszenia dóbr dochodzi w sposób pośredni, czy bezpośredni. Przedmiotem rozważań zawartych w książce jest nie tylko odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu pośrednich naruszeń dóbr, lecz również odpowiedzialność cywilna, której powstanie nie jest uzależnione od istnienia szkody. Publikacja obejmuje bowiem omówienie problematyki odpowiedzialności nieodszkodowawczej z tytułu pośrednich naruszeń praw rzeczowych oraz praw na dobrach niematerialnych.

Autor omawia dotychczasowy dorobek orzecznictwa i nauki prawa cywilnego dotyczący odpowiedzialności cywilnej za pośrednie naruszenia dóbr oraz formułuje własne propozycje interpretacyjne relewantnych przepisów. Istotny wpływ na proponowany przez Autora sposób interpretacji przepisów prawa stanowiących podstawę ustalania odpowiedzialności cywilnej wywiera zasada neminem laedere, której charakter prawny i znaczenie zostały omówione w opracowaniu.

Zobacz spis treści

Rozwiń opis Zwiń opis

Informacje

Wydawnictwo: Wolters Kluwer Polska

Rok publikacji: 2013

Wydanie: 1

Liczba stron: 408

Seria: Monografie

Rodzaj: Monografie

Okładka: miękka

Format:

Towar w kategorii: Prawo cywilne ogólne

Wersja publikacji: Książka papier

ISBN: 978-83-278-0204-0

Kod towaru: NEX-0235 W01Z01

Spis treści

Wykaz skrótów | str. 11

Od Autora | str. 15

Wprowadzenie | str. 21

ROZDZIAŁ I. Korektura pojęć | str. 31
1. Pojęcie i rodzaje "naruszenia" dóbr podmiotów prawa cywilnego | str. 31
1.1. Pojęcie naruszenia dóbr podmiotów prawa cywilnego | str. 31
1.2. Rodzaje naruszeń dóbr podmiotów prawa cywilnego - typologia | str. 35
1.2.1. Naruszenie jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej | str. 35
1.2.2. Naruszenia materialne i formalne | str. 36
1.2.3. Naruszenia bezprawne | str. 37
1.2.4. Naruszenie dóbr za zgodą uprawnionego | str. 37
1.2.5. Naruszenia bezpośrednie i pośrednie | str. 38
1.2.5.1. Pośredniość naruszeń dóbr podmiotów prawa cywilnego | str. 39
1.2.5.2. Typy relacji pośrednich między zdarzeniem i naruszeniem dóbr podmiotów prawa cywilnego | str. 41
2. Naruszenie dóbr podmiotów prawa cywilnego a zasada neminem laedere | str. 46
2.1. Znaczenie i podstawy zasady neminem laedere | str. 46
2.2. Zasada neminem laedere jako źródło stosunku prawnego | str. 52
2.3. Charakter prawny zasady neminem laedere | str. 55
3. Pojęcie "prawnie chronionych dóbr" podmiotów prawa cywilnego | str. 59
4. Pojęcie i rodzaje odpowiedzialności prawnej | str. 62
4.1. Pojęcie odpowiedzialności | str. 62
4.2. Odpowiedzialność publicznoprawna i prywatnoprawna | str. 62
4.3. Powstanie odpowiedzialności cywilnej | str. 65
4.4. Odpowiedzialność cywilna jako treść stosunku prawnego | str. 67

ROZDZIAŁ II. Odpowiedzialność odszkodowawcza ex delicto za pośrednie naruszenia dóbr w prawie wybranych państw obcych | str. 70
1. Uwagi wprowadzające | str. 70
2. Odpowiedzialność odszkodowawcza ex delicto w prawie francuskim - ogólna charakterystyka oraz odpowiedzialność za pośrednie naruszenia dóbr | str. 72
2.1. Uwagi wprowadzające | str. 72
2.2. Ogólna charakterystyka odpowiedzialności ex delicto w prawie francuskim - przesłanki odpowiedzialności (art. 1382 k.c.f.) | str. 75
2.3. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia dóbr w prawie francuskim na tle generalnej formuły deliktu (art. 1382 k.c.f.) | str. 78
3. Odpowiedzialność odszkodowawcza ex delicto za pośrednie naruszenia dóbr w prawie angielskim | str. 81
4. Odpowiedzialność odszkodowawcza ex delicto za pośrednie naruszenia dóbr w prawie niemieckim | str. 85
5. Odpowiedzialność odszkodowawcza ex delicto za pośrednie naruszenia dóbr w świetle Principles of European Tort Law (PETL) oraz w świetle Principles of European Law - Non-Contractual Liability Arising out of Damage Caused to Another - PEL Liab. Dam. (Zasady Zespołu Christiana von Bara) | str. 89
6. Podsumowanie | str. 92

ROZDZIAŁ III. Odpowiedzialność odszkodowawcza ex delicto za pośrednie naruszenia dóbr w prawie polskim | str. 95
1. Odpowiedzialność odszkodowawcza za pośrednie naruszenia dóbr a granice odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 101
2. Przedmiotowe i podmiotowe granice odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 102
2.1. Przedmiotowe granice odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 102
2.2. Podmiotowe granice odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 107
2.2.1. Zasada odpowiedzialności wyłącznie wobec bezpośrednio poszkodowanych | str. 110
2.2.1.1. Wprowadzenie | str. 110
2.2.1.2. Art. 446 k.c. a zasada odpowiedzialności wobec bezpośrednio poszkodowanych | str. 111
2.2.1.3. Art. 422 k.c. a zasada odpowiedzialności wobec bezpośrednio poszkodowanych | str. 125
2.2.1.4. Art. 4497 k.c. a zasada odpowiedzialności wobec bezpośrednio poszkodowanych | str. 130
2.2.1.5. Regulacja spółek handlowych a zasada odpowiedzialności wobec bezpośrednio poszkodowanych | str. 131
2.2.1.6. Podsumowanie | str. 145
2.2.2. Koncepcja "bezprawności względnej" | str. 146
2.2.3. Pojęcie "szkody" i "poszkodowanego" a odpowiedzialność cywilna za szkody wynikłe z pośrednich naruszeń | str. 159
2.2.4. Umowa jako źródło podmiotowych ograniczeń odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 166
2.3. Podsumowanie | str. 167
3. Odpowiedzialność cywilna za szkody majątkowe wynikłe z pośrednich naruszeń dóbr na tle poszczególnych zasad odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 170
3.1. Odpowiedzialność na zasadzie winy | str. 174
3.1.1. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia a zdarzenie wyrządzające szkodę w ramach zasady winy | str. 174
3.1.2. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia a wina | str. 178
3.1.2.1. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia a obiektywny element winy | str. 181
3.1.2.2. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia a subiektywny element winy | str. 183
3.1.3. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia na zasadzie winy a związek przyczynowy | str. 186
3.1.4. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia na zasadzie winy a znaczenie normatywne słowa "drugiemu" | str. 194
3.1.5. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia na zasadzie winy a ograniczenia odpowiedzialności wynikające z art. 441 § 3, art. 427, art. 429 k.c. i art. 431 § 1 k.c. | str. 197
3.1.6. Podsumowanie | str. 200
3.2. Odpowiedzialność na zasadzie bezprawności | str. 201
3.2.1. Uwagi wprowadzające | str. 201
3.2.2. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia a szczególny charakter zdarzeń wyrządzających szkodę w ramach zasady bezprawności | str. 203
3.2.3. Odpowiedzialność za pośrednie naruszenia a szczególny charakter podmiotów odpowiedzialnych na zasadzie bezprawności | str. 213
3.2.4. Regulacje procesowe a sytuacja prawna poszkodowanych w wyniku pośrednich naruszeń dóbr spowodowanych przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej | str. 214
3.2.5. Podsumowanie | str. 233
3.3. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka | str. 234
3.3.1. Uwagi wprowadzające | str. 234
3.3.2. Odpowiedzialności za szkody wynikłe z pośrednich naruszeń a charakter zdarzeń sprawczych w ramach zasady ryzyka | str. 237
3.3.3. Podsumowanie | str. 240
3.4. Odpowiedzialność na zasadzie słuszności | str. 241
3.5. Odpowiedzialność na zasadzie repartycyjno-gwarancyjnej | str. 245
4. Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody niemajątkowe wynikłe z pośrednich naruszeń (art. 448 k.c., art. 446 § 4 k.c.) | str. 252
4.1. Uwagi wprowadzające | str. 252
4.2. Odpowiedzialność za szkody niemajątkowe wynikłe z pośredniego naruszenia dobra poprzez spowodowanie śmierci najbliższego członka rodziny (art. 446 § 4 k.c.) | str. 256
4.3. Odpowiedzialność za szkodę niemajątkową wynikłą z pośredniego naruszenia życia prywatnego (art. 448 k.c.) | str. 264
4.4. Podsumowanie | str. 270
5. Zachowanie osoby trzeciej a sytuacja poszkodowanego w wyniku pośredniego naruszenia jego dóbr | str. 270
5.1. Zachowanie osoby trzeciej jako przyczynienie się do powstania lub zwiększenia szkody wynikającej z pośredniego naruszenia dobra | str. 272
5.2. Zgoda osoby trzeciej jako okoliczność wyłączająca bezprawność pośredniego naruszenia | str. 275
6. Podsumowanie | str. 281

ROZDZIAŁ IV. Odpowiedzialność cywilna ex contractu za pośrednie naruszenia dóbr | str. 286
1. Uwagi wprowadzające | str. 286
2. Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr podlegających ochronie wynikającej z zobowiązania | str. 288
3. Podsumowanie | str. 294

ROZDZIAŁ V. Pozakontraktowe, nieodszkodowawcze podtypy odpowiedzialności cywilnej za pośrednie naruszenia dóbr podmiotów prawa cywilnego | str. 295
1. Wprowadzenie | str. 295
2. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia praw rzeczowych | str. 296
2.1. Uwagi wprowadzające . | str. 296
2.2. Roszczenie windykacyjne oraz roszczenia uzupełniające z tytułu pośredniego naruszenia własności | str. 298
2.3. Roszczenie negatoryjne z tytułu pośredniego naruszenia własności| str. 307
2.3.1. Roszczenie negatoryjne z tytułu pośredniego naruszenia własności niezwiązanego z wykonywaniem własności przez naruszającego | str. 309
2.3.2. Roszczenie negatoryjne z tytułu pośredniego naruszenia własności dokonanego przy wykonywaniu własności przez naruszającego | str. 311
2.4. Ochrona hipoteki przed pośrednimi naruszeniami | str. 319
2.5. Podsumowanie | str. 322
3. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr osobistych | str. 323
4. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia praw własności intelektualnej | str. 327
4.1. Uwagi wprowadzające | str. 327
4.2. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna z tytułu pośrednich naruszeń dóbr podlegających autorskiemu systemowi ochrony | str. 333
4.3. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna z tytułu pośrednich naruszeń dóbr podlegających systemowi ochrony patentowej | str. 346
4.3.1. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna z tytułu pośrednich naruszeń patentu | str. 350
4.3.2. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna z tytułu pośrednich naruszeń prawa ochronnego na znak towarowy | str. 356
4.4. Nieodszkodowawcza odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr wynikłe z czynów nieuczciwej konkurencji | str. 364
5. Roszczenia prewencyjne z tytułu zagrożenia pośrednimi naruszeniami dóbr podmiotów prawa cywilnego | str. 371
6. Podsumowanie | str. 377

Zakończenie | str. 379

Bibliografia | str. 384

Wykaz orzeczeń | str. 404